ΣΟΦΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ
Η Σοφία Αδαμίδου έχει πτυχίο στη Νομική καθώς και στη Διοίκηση και Οικονομία, ενώ έχει τελειώσει και το Κολέγιο των Δημοσιογραφικών Σπουδών. Έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος του πολιτιστικού τμήματος του «Ριζοσπάστη», στο θεατρικό ρεπορτάζ, στην ΕΤ1, στη ΝΕΤ, τον ΑΝΤ1 και τον 902 TV. Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές «Υπάρχει μια χώρα που σου μοιάζει» και «Στην αγορά του χρόνου ανειδίκευτη», και τη βιογραφία της Σωτηρίας Μπέλλου με τίτλο «Πότε ντόρτια, πότε εξάρες». Καθώς φαίνεται αυτό που την έχει κερδίσει είναι το θέατρο, φέτος είχε μια ισχυρή παρουσία με έξι παραστάσεις, ανάμεσα τους το έργο «Άρης» που αφορά ένα μονόλογο του Άρη Βελουχιώτη, και για το οποίο βασίστηκε σε ιστορικά ντοκουμέντα –μια παράσταση που έχει πάρει ήδη δύο παρατάσεις και θα παίζεται μέχρι τις 21 Απριλίου στην κεντρική σκηνή του θεάτρου Cartel, (Αγίας Αγνής & Μικέλης 4) στο Βοτανικό. Επίσης έκανε τη διασκευή του μυθιστορήματος του Μενέλαου Λουντέμη «Οδός Αβύσσου, Αριθμός μηδέν». Στη συνέντευξη που ακολουθεί μας μιλάει για την ιστορική μορφή του αγωνιστή Άρη Βελουχιώτη, για τις δουλειές της στο θέατρο καθώς και για τα μελλοντικά της σχέδια.
ArtScript Blog: Φέτος είχατε μια ισχυρή παρουσία στο θέατρο με συμμετοχή σας σε έξι παραστάσεις. Ο «Αρης», ένας μονόλογος του Άρη Βελουχιώτη, που παίζεται δεύτερη χρονιά στον Τεχνοχώρο Cartel, η διασκευή του μυθιστορήματος του Μενέλαου Λουντέμη «Οδός Αβύσσου, Αριθμός μηδέν», που επίσης παρουσιάστηκε για δεύτερη χρονιά στο «Όλβιο», η απόδοση στο «Άνθρωποι και ποντίκια», επίσης στον Τεχνοχώρο Cartel, το «Σωτηρία με λένε» στο Νέου Κόσμου, «Αφήστε μου την Άνοιξη» στο «Αλκμήνη». Τα πολιτικά – ιστορικά θέματα είναι κυρίαρχο στοιχείο στα έργα σας. Πόση ανάγκη έχει η εποχή μας τον πολιτικό λόγο στο θέατρο ή πιστεύετε ότι είναι ανάγκη κάθε εποχής;
Σοφία Αδαμίδου: Πιστεύω ότι είναι ανάγκη κάθε εποχής, αλλά τώρα αυτή η ανάγκη γίνεται σχεδόν επιτακτική. Το βλέπουμε από τον τρόπο που αγκαλιάζει ο κόσμος τα έργα αυτά. Δεν είναι μόνο η προτίμηση στην επιλογή τους να δουν αυτές τις παραστάσεις, αλλά κυρίως το συναίσθημα που μοιράζονται στο τέλος μαζί μας, αλλά και στον ταχύτατο τρόπο που μεταδίδουν το μήνυμα στους άλλους.
ArtScript Blog: Πείτε μας λίγα λόγια για τον «Άρη».
Σοφία Αδαμίδου: Ο Άρης, το «ΠΑΙΔΙ της Λιάκουρας, σπαθί του Γερανοβουνιού κι αητός της Γκιώνας», αυτός που δεν «ήξερε μαθές από χαρτιά και μπερδεμένα λόγια», αυτός που «με το σπαθί του γύρναγε του κόσμου τις σελίδες και διάβαζε ολόισια την καρδιά χωρίς πολλά τερτίπια μ' ένα ΝΑΙ, μ' ένα ΟΧΙ», χρόνια φυλαγμένος στις καρδιές μας, στη σκέψη και στις συζητήσεις μας, «έρχεται» μ' ένα φανάρι αναμμένο, καλεσμένος της δικής μας ανάγκης, που ακουμπώντας στο αλφαβητάρι της ψυχής της Ιστορίας μας, της ψυχής των αγώνων του λαού μας, μας βοηθά να επιχειρήσουμε να χαράξουμε στην καρδιά του μέλλοντος κόσμου, τα όνειρα των μορφών της Ιστορίας μας και συλλαβίζοντας από το Α έως το Ω, μας εξοπλίζει με τη δύναμη της πίστης, της ελπίδας και της ομορφιάς κερδίζοντας σε γνώση και σε οράματα.
ArtScript Blog: Για τον μονόλογο του Άρη Βελουχιώτη σε ποια κείμενα βασιστήκατε; Νιώσατε κάποια στιγμή καθώς συγγράφατε το έργο το βάρος της ευθύνης τον λόγων αυτού του σπουδαίου ανθρώπου και ελευθερωτή;
Σοφία Αδαμίδου: Κυρίως στηρίχτηκα σε ντοκουμέντα. Το πρώτο βιβλίο που διάβασα, έφηβη ακόμη ήταν Ο πρώτος του Αγώνα του Λάγδα, ένα από τα «ακριβότερα» δώρα του πατέρα μου. Διάβασα και άλλα βιβλία, όπως του αδελφού του, Μπάμπη Κλάρα, του Σαράφη, του Χαριτόπουλου, του Κωστούλα, αλλά για την συγγραφή επέλεξα να στηριχτώ αποκλειστικά στα ντοκουμέντα, αποφεύγοντας έτσι τις κρίσεις του κάθε συγγραφέα που είναι πάντα προσωπικές. Εγώ χρειαζόμουν μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική παρουσίαση της τεράστιας αυτής προσωπικότητας. Το βάρος της ευθύνης με στήριξε στη διαδρομή της συγγραφής και με ακολουθεί σε κάθε παράσταση.
ArtScript Blog: Τι ήταν αυτό που σας προκάλεσε στο έργο του Μ. Λουντέμη να το διασκευάσετε για το θέατρο; Καθώς και τι ήταν αυτό που σας προέτρεψε να γράψετε το μονόλογο του Άρη;
Σοφία Αδαμίδου: Πιστεύω ότι η Ιστορία είναι το νήμα που μας φέρνει στο Σήμερα. Αν το ακολουθήσουμε μπορούμε να κατανοήσουμε την επικαιρότητα που ξεκομμένη από τη συνέχεια του παρελθόντος μοιάζει συχνά παράδοξη και καινοφανής. Καθώς το θέατρο μέσα από τη στενή σχέση με όλες τις τέχνες, αλλά και με την ιστορία, τις παραδόσεις, την πολιτισμική συνείδηση και τη συλλογική μνήμη ενός λαού, με την αίγλη του μύθου, τον επαναπροσδιορισμό και την ανάδειξη αξιών και ιδεών, τέτοια θέματα μας δένουν με τον στόχο. Και το θέατρο έχει τη δύναμη να πετύχει αυτόν το στόχο γιατί διαθέτει καθηλωτική δύναμη και γοητεία. «Η οδός Αβύσσου», παρότι είναι ένα έργο σκληρό, για μια ιστορική περίοδο όχι και τόσο μακρινή μας, άρα πονάει ακόμη, γιατί οι πληγές δεν έχουν κλείσει, ο κόσμος το αγκαλιάζει, γιατί πιστεύω ότι έχει ανάγκη να θυμηθεί, να συγκινηθεί, να μάθει, να θυμώσει με το άδικο αλλά και να ελπίσει στο αύριο. Όλα αυτά τα συναισθήματα ενεργοποιούν και ενδυναμώνουν την πίστη και τη θέληση, όταν όλα γύρω μας καταρρέουν και μας απελπίζουν. Όπως λέει και ο Άρης στην παράσταση: «Γυρνάμε πίσω, γιατί; Να διδαχτούμε από την Ιστορία; Από τα λάθη μας; Από τις επιτυχίες μας; Μπα. Αν ήταν εύκολο αυτό, θα είχε αποφύγει πολλά η ανθρωπότητα. Νομίζω ότι μια ανάγκη τρέφει τη συνάντησή μας. Η ανάγκη του εμείς. Η ανάγκη του θέλω. Η ανάγκη του μπορώ. Η ανάγκη μας. Η ανάγκη μας να ερμηνεύσουμε και να ερμηνευτούμε…»
ArtScript Blog: Ποιους αφορά η παράσταση «Άρης» ή αν προτιμάτε να το θέσουμε αλλιώς, ποιους δεν αφορά;
Σοφία Αδαμίδου: Απαντά ο ίδιος με ένα απόσπασμα του έργου: «Πολλές φορές γίνομαι η φωνή σας και πολλές φορές γίνεστε η φωνή μου. Άλλοι μας ακούν κι άλλοι όχι. Κάποιοι επειδή δεν μπορούν, άλλοι επειδή δεν θέλουν…» Αφορά λοιπόν εμάς που έχουμε ανάγκη τη φωνή και το παράδειγμά του και δεν αφορά αυτούς που κινδυνεύουν από τέτοιες φωνές και δεν είναι άλλος από το «σύστημα».
ArtScript Blog: Στην παράσταση λέει ο «Άρης» ότι ο καθένας λέει την αλήθεια του αλλά όπως και να το κάνεις η αλήθεια είναι μία! Πόσο αντικειμενική ή υποκειμενική είναι η αλήθεια τελικά, σε μια εποχή (αν και δεν είναι μόνο σημείο των καιρών μας), που όλοι πιστεύουμε ότι εμείς και μόνο εμείς είμαστε γνώστες και φορείς της αλήθειας;
Σοφία Αδαμίδου: Θα σας απαντήσω με κάτι που λέει στη συνέχεια του έργου: «Την αλήθεια ο καθένας τη χρησιμοποιεί από τη δική του σκοπιά. Εκείνη όμως δεν αλλάζει θέση. Ο χρόνος τη δικαιώνει». Δεν υπάρχει αντικειμενική ή υποκειμενική αλήθεια. Πιστεύω ότι "η αλήθεια είναι βόλι" και πρέπει να την πούμε, όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να την διαστρεβλώσουν.
ArtScript Blog: Συχνά ακούμε τη φράση «Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της». Διαβάζοντας ιστορία νιώθω ότι συνέβη το ίδιο και με την κομμουνιστική παράταξη. Δεν ήταν μόνο ο Βελουχιώτης που διαγράφηκε και ως συνέπεια αυτού έχασε τη ζωή του. Το ίδιο συνέβη με πληθώρα αγωνιστών της δύσκολης εκείνης εποχής. Εσείς θεωρείτε ότι ευθυνόταν η εποχή ή μπορεί να έφταιγε κάτι άλλο γι’ αυτού του είδους «σχιζοφρένεια», ας μου επιτραπεί η λέξη, των διαγραφών, των αλληλοκατηγοριών, των θανάτων μέσα στην ίδια παράταξη;
Σοφία Αδαμίδου: Δεν πρέπει να συγχέεται ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε το ΚΚΕ και το ΕΑΜικό κίνημα τον Άρη Βελουχιώτη , μετά την απόφαση του να αντιταχθεί εμπράκτως στην Συμφωνία της Βάρκιζας. Εκείνη την εποχή, την εποχή του θανάτου του, δεν υπήρχε δεύτερη άποψη σε ολόκληρο το ΕΑΜικό κίνημα: Ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ, από τους πρωτοπόρους του αντιστασιακού κινήματος, ένας από τους κορυφαίους λαϊκούς αγωνιστές. Στις 16 Ιουνίου του 1945, ημέρα θανάτου του Άρη, από τραγική σύμπτωση, ο «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» δημοσίευσε την απόφαση της ΚΕ για τη διαγραφή του από το Κόμμα. Όμως ο Άρης που όλοι ξέρουμε είναι δυνατόν να αυτοκτονεί γι' αυτό; Όχι ο Βελουχιώτης, καταδιωκόμενος από τον αστικό στρατό, βάζει τέλος στη ζωή του με το ατομικό του περίστροφο, περικυκλωμένος έξω από τη Μεσούντα, για να μην πέσει στα χέρια τους ζωντανός. Έφυγε με το κεφάλι ψηλά, όπως έζησε. Όχι, λοιπόν, δεν έχασε τη ζωή του, επειδή διαγράφηκε από το κόμμα. Έφυγε και πέρασε στην αθανασία ως κομμουνιστής. Όσο για το ποιός φταίει... Δεν φταίει καμιά εποχή, φταίει η αντίδραση και οι πολιτικές της σε κάθε εποχή.
ArtScript Blog: Ο «Άρης» έχει πάρει ήδη δύο παρατάσεις. Περιμένατε ότι θα είχε τέτοια αποδοχή από το κοινό;
Σοφία Αδαμίδου: Σε ένα βαθμό το περιμέναμε γιατί ξέραμε πως ο κόσμος αγαπάει τον Άρη, όπως τον αγαπάμε κι εμείς που προσπαθήσαμε να τον φέρουμε στη σκηνή, «επικαιροποιώντας» τα διαχρονικά μηνύματα που φέρνει μαζί του. Ωστόσο οφείλω να πω ότι ξεπέρασε τις προσδοκίες μας κι αυτό μας δίνει μεγάλη δύναμη και αισιοδοξία.
ArtScript Blog: Πως χειραγωγούνται οι λαοί και πόσο κοντά ή μακριά θεωρείτε ότι είμαστε από το να επιστρέψουμε πίσω στα χρόνια όπου οι εργαζόμενοι είχαν ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα;
Σοφία Αδαμίδου: Χειραγωγούνται με την καλλιέργεια κάλπικων προσδοκιών, αυταπατών για την «επόμενη μέρα», με τη σκανδαλολογία και τα εκβιαστικά διλήμματα. Το θέμα δεν είναι να επιστρέψουμε. Το θέμα είναι να σηκωθεί το μπόι των εργατικών διεκδικήσεων στο ύψος των σημερινών και αυριανών αναγκών και απαιτήσεων των πραγματικών συμφερόντων των εργαζομένων.
ArtScript Blog: Έχετε στα σκαριά κάτι νέο για το θέατρο (ή και τη λογοτεχνία);
Σοφία Αδαμίδου: Ναι. Ξεκίνησαν οι πρόβες του μονολόγου «Ο Τζόνι πήρε τ' όπλο του» του Τράμπο, με τον Τάσο Ιορδανίδη, που θ' ανέβει στις 5 Απριλίου, στο Altera Pars, σε σκηνοθετική επιμέλεια Θάλειας Ματίκα. Πρόκειται για ένα τραγικά επίκαιρο έργο που συγκλονίζει με τη δύναμη και την αμεσότητά του. Ένα έργο γροθιά στο στομάχι, που θέτει όλους μας απέναντι στην ευθύνη όπως την ορίζει ο Καζαντζάκης “Ν΄ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω”». Νιώθω ότι ο Τάσος Ιορδανίδης με την πρότασή του, μου έκανε ένα πολύ μεγάλο δώρο. Είμαι ενθουσιασμένη για το «ταξείδι» αυτό. Επίσης, την επόμενη θεατρική περίοδο ετοιμάζουμε με την Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη -στη σκηνοθεσία- το έργο «Καρλ, της καρδιάς μου καρδιά» που γράψαμε με τον Μυρώδη Αδαμίδη βασισμένοι σε επιστολές της Τζένης και του Καρλ Μαρξ, στο θέατρο «Όλβιο».
Διαβάστε επίσης:
