Νίκος Παντελίδης

Ο ηθοποιός Νίκος Παντελίδης, με αφορμή την παράσταση «Μά.θυμα» του Ιονέσκο, που ανεβαίνει στο Olvio την Κυριακή 22 Μαΐου για εννέα παραστάσεις 22/23/24-Μάη  29/30/31-Μάη & 5/6/7-Ιούνη  (κάθε Κυριακή στις 19:00 / Δευτέρα και Τρίτη στις 21:30), απαντάει στις ερωτήσεις του Artscript blog. Μας μιλάει επίσης για την πορεία του στον χώρο της υποκριτικής, για τις συνεργασίες του και για το αν η τέχνη αποτελεί ένα στήριγμα, παρά τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης που βιώνουν οι πολίτες της χώρας μας! 

ArtScript: Λίγα λόγια για τον εαυτό σας, (σύντομο βιογραφικό).

Ν. Παντελίδης : Το πρώτο που πρέπει να σας πω είναι ότι το θέατρο δεν αποτελούσε για εμένα παιδικό ή εφηβικό όνειρο…  Δεκαοχτώ χρονών ήρθα στην Αθήνα από την Θεσσαλονίκη, για να σπουδάσω Γραφιστική. Σπούδασα, εργάστηκα και συνεχίζω να εργάζομαι… Οι συμπτώσεις με οδήγησαν στο Θέατρο. Οι συμπτώσεις και μια ταινία, «Το μωρό της Μακόν» του Peter Greenaway. Ποιο συγκεκριμένα το ερώτημα «είναι η ζωή θεατρική παράσταση με κοινό όλους όσους μας γνωρίζουν ή όχι;»…  Έπειτα μια ακόμα σύμπτωση με οδήγησε στο Θεατρικό Εργαστήρι του Άκη Δαβή.

ArtScript: Με βάση αυτό που μας είπατε στην προηγούμενη ερώτηση, εσείς τι πιστεύετε, ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος. Είναι η ζωή θεατρική παράσταση με κοινό όλους όσους μας γνωρίζουν ή όχι;  

Ν. Παντελίδης : Ο ηθοποιός ενσαρκώνει έναν ρόλο για όσο χρόνο το απαιτεί η παράσταση. Έπειτα θα συνεχίσει να ζει, να αναπνέει, να ψωνίζει, να διασκεδάζει, να δένει τα παπούτσια του, όχι όπως ο ρόλος το απαιτεί αλλά όπως ο ίδιος είναι στην πραγματικότητά του. Ο ρόλος ζει και πεθαίνει κάθε φορά που ο άνθρωπος του οποίου το επάγγελμα είναι ηθοποιός, ανεβαίνει στη σκηνή. Αυτός ήταν καλός ή όχι στο ρόλο του, επειδή κάποιοι μαρτυρούν γι’ αυτόν με θετικά ή με αρνητικά σχόλια. Όσοι δεν είδαν την παράσταση πιστεύουν τους αυτόπτες μάρτυρες. Έτσι πιστεύω είναι και η ζωή. Είναι μια θεατρική παράσταση αλλά για όσους μας γνωρίζουν έχει «πραγματικές  συνέπειες».  

ArtScript: Έχετε κάνει πολλά πράγματα κυρίως στο θέατρο, αλλά και στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, υπάρχει κάποια ή κάποιες από τις δουλειές σας που ξεχωρίζετε;

Ν. Παντελίδης : Κάθε «δουλειά» είναι διαφορετική, κάθε «δουλειά» έχει άλλες απαιτήσεις, όμως όλες αυτές οι «δουλειές» απαιτούν αφοσίωση και προσήλωση. Κάποιες από αυτές τις ξεχωρίζω για λόγους άγνωστους ή επειδή απαιτούσαν περισσότερα από εμένα και με βοήθησαν να εξελιχθώ. Διδάχτηκα δουλεύοντας… Έτσι μιλάω για την ταινία «Κλέφτης ή η πραγματικότητα» της Αντουανέτας Αγγελίδη, τη θεατρική παράσταση «Οι Πολεμιστές» του Philippe Minyana σε σκηνοθεσία του Ηλία Κουντή, «Ο Αρτώ θυμάται τον Χίτλερ και το Καφέ Ρομάν» του Tom Peuckert σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καντιώτη και «Μακμπέθ - Η βίβλος του σκότους» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Θόδωρου Εσπίριτου. Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό δουλεύοντας είναι να μαθαίνω. Φυσικά αυτό που «μαθαίνω», είναι αυτό που έχω μέσα μου και το πώς «αυτό» μπορώ να το διαχειριστώ και να το εντάξω στο ζητούμενο του ρόλου… Αυτή είναι η μαγική διαδικασία προσέγγισης του ρόλου!

ArtScript: Πότε ένας ηθοποιός σταματάει να μαθαίνει; Ή μήπως στο θέατρο ισχύει ίσως περισσότερο απ’ ότι σε άλλους τομείς το όσο ζω μαθαίνω….

Ν. Παντελίδης :Ένας ηθοποιός δεν σταματά ποτέ να μαθαίνει, να ακούει χωρίς να σκέφτεται ότι τον κριτικάρουν, να αφήνει έναν άδειο χώρο μέσα του ώστε να εγκατασταθεί το «νέο», να παλεύει με τους εγωισμούς του και να παρατηρεί τον εαυτό του και τους άλλους. Αυτά απαιτεί η συγκεκριμένη «δουλειά». Ο ηθοποιός είναι καλλιτέχνης και η τέχνη του θεάτρου εξελίσσεται όχι μέσα σε κλειστά δωμάτια αλλά στη σκηνή και με το κοινό να παρακολουθεί την πράξη.

ArtScript: Πως βιώνει την παρούσα οικονομική κρίση ένας καλλιτέχνης;

Ν. Παντελίδης :Ένας καλλιτέχνης βιώνει την οικονομική κρίση όπως κάθε άλλος άνθρωπος αλλά το καλό είναι ότι ο καλλιτέχνης μπορεί να βρει τρόπο να «εκτονωθεί». Τα τελευταία πέντε χρόνια, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις και τις ανασφάλειες, οι θεατρικές παραστάσεις έχουν αυξηθεί σε αριθμό. Πολύ πιο εύκολα οι καλλιτέχνες ενώνουν το δυναμικό τους με σκοπό τη δημιουργία. Η δημιουργία είναι θεραπευτική και εκτονώνει τις αρνητικές προσλαμβάνουσες… Επίσης οφείλω να πω, ότι ο κόσμος τα τελευταία αυτά χρόνια έχει αγαπήσει το θέατρο περισσότερο από άλλες εποχές. Αυτό μάλλον οφείλεται στην αμεσότητα που αυτό προσφέρει, σε αντίθεση με άλλες μορφές τέχνης. Όμως όλα αυτά πραγματοποιούνται με οικονομικό ρίσκο ή με ελάχιστες απολαβές. Όλα πρέπει να πληρωθούν αλλιώς δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μία θεατρική παράσταση. Πρέπει να πληρωθεί το σκηνικό, τα ρούχα, τα φώτα, το θέατρο, το κείμενο… και στο τέλος να πληρωθούν οι ηθοποιοί και οι συνεργάτες με ποσοστά! Ναι είναι δύσκολα.

ArtScript: Στις 22 Μαΐου ανεβαίνει στο θέατρο Olvio το έργο του Ιονέσκο «Μα.θυμα» τι πραγματεύεται το έργο;

Ν. Παντελίδης : Πολλά! Πραγματεύεται πολλά… αλλά με έναν απίστευτα ιδιαίτερο τρόπο. Θα έλεγα «κρυφά»! Μιλάει για την εμπορευματοποίηση της παιδείας. Μιλάει για την αξιοκρατία… Μιλάει για τη δύναμη του πολίτη αλλά και για την αδυναμία του ατόμου. Πιο συγκεκριμένα για το πώς μπορεί εύκολα κάποιος να χειραγωγήσει τον «όχλο» (λέξη του Ιονέσκο από το κείμενο) χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του λόγου και τη σωματική γλώσσα, ώστε να τον οδηγήσει χτυπώντας δυνατά τα πόδια στη γη, σε έναν πόλεμο για παράδειγμα, ή για να τον «εξαφανίσει» όταν πια δεν τον χρειάζεται. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται» λέει ο Καθηγητής στην Μαθήτρια, ενώ την ίδια στιγμή αυτός φοβάται… Φοβάται το τρίτο πρόσωπο της ιστορίας… Φοβάται την Υπηρέτρια η οποία…. Να έρθετε στο θέατρο! Ξεκινάμε στις 22 Μαΐου!

ArtScript:  Μας κόβετε πάνω στο καλύτερο!!! Εκτός από τους δυο ήρωες που βλέπουμε στην σκηνή, υπάρχει και ο «αόρατος» χαρακτήρας, αν θα μπορούσαμε να το θέσουμε έτσι, της υπηρέτριας, πόσο σημαντικός είναι για την εξέλιξη του δράματος και πόσο ‘‘επικίνδυνος’’ για τους υπόλοιπους ήρωες του έργου;

Ν. Παντελίδης : Η Υπηρέτρια εκφράζει το φόβο της ενδεχόμενης τιμωρίας για κάτι, ή την ανάμνηση της τιμωρίας. Με την είσοδό της στη σκηνή ή πιο συγκεκριμένα με το άκουσμα της αναπνοής της, ο Καθηγητής γίνεται μικρό παιδί που αγωνιά και προσπαθεί να πείσει για την ενηλικίωση του ώστε μόνος και χωρίς τα μάτια της επάνω του, να μπορέσει να ελέγξει και αυτός με την σειρά του κάποιο άλλο ανθρώπινο πλάσμα. Επαναλαμβάνει το μοτίβο που έχει μάθει ή πιο σωστά, παίζει την κασέτα που έχει μάθει από παιδί. Φυσικά οι γνώσεις του μπροστά σε μια αμόρφωτη Μαθήτρια τον καθιστούν ανώτερό της και η ανωτερότητα αυτή τον οδηγεί σε ακραίες συμπεριφορές.

ArtScript:  Πόσο εύκολα χειραγωγείτε ο όχλος τελικά; Έχει τη δύναμη η τέχνη και οι καλλιτέχνες γενικότερα ώστε από τη μία να μην χρησιμοποιηθούν ως μέσο χειραγώγησης αλλά αντιθέτως να βοηθήσουν τους υπόλοιπους ανθρώπους να συμπεριφερθούν ψύχραιμα και να μην χρησιμοποιηθούν ως μέσο για τους σκοπούς άλλων;   

Ν. Παντελίδης : Όχι. Η τέχνη δεν έχει καμία τέτοια δύναμη. Όλα έχουν ειπωθεί… Η τέχνη το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να δείξει. Τίποτε άλλο. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να αφυπνίσει, να σκουντήξει ή να κινητοποιήσει τους ανθρώπους κλπ. Σήμερα ο δάσκαλος είναι ο δημοσιογράφος και το σχολείο είναι η τηλεόραση. Δυστυχώς. Έτσι, αν μας πει ο δημοσιογράφος «Σωθήκαμε!» τότε όλοι θα πιστέψουμε και θα διαλαλούμε ότι σωθήκαμε, άσχετα αν δεν θα αλλάξει τίποτα στην καθημερινότητά μας. Απ’ την άλλη, αν ο δημοσιογράφος μας πει «Καταστραφήκαμε!» τότε όλοι θα πιστέψουμε ότι καταστραφήκαμε, άσχετα αν δεν θα αλλάξει τίποτα στην καθημερινότητά μας.

ArtScript: Μα.θυμα παραφρασμένος ο τίτλος του έργου που ανεβάζεται ΜΑΘΗΜΑ του Ιονέσκο. Αποσκοπεί κάπου η παράφραση του τίτλου;

Ν. Παντελίδης: Πολύ σωστά, ο πρωτότυπος τίτλος του έργου είναι «Μάθυμα» και όχι «Μα.Θυμα». Ο παραφρασμένος αυτός τίτλος προέρχεται από μια φράση του κειμένου, που ο Καθηγητής λέει στη Μαθήτρια: «Πείτε Μα όπως Μαμά και Χαίρει όπως Χέρι»… και την σκοτώνει προσπαθώντας να της διδάξει τη λέξη «μαχαίρι» σε διάφορες γλώσσες. Η παράφραση αυτή είναι απόλυτα συνυφασμένη με την αναφορά στη Μητριαρχία… Να έρθετε στο θέατρο! Ξεκινάμε στις 22 Μαΐου!

ArtScript: Μελλοντικά σχέδια.

Ν. Παντελίδης : …είναι μια ωραία ερώτηση… αλλά επειδή βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν από την πρεμιέρα… αυτό που μπορώ να πω είναι ότι όλη μου η προσοχή και το δυναμικό είναι στραμμένα προς τη συγκεκριμένη παράσταση…  

Διαβάστε επίσης:

    Κώστας Ξυκομηνός