Με αφορμή την παράσταση «Ζωή 15 ιντσών», η οποία έκανε πρεμιέρα το Σάββατο 11 Ιουνίου 2016 και παίζεται για τέσσερις ακόμα παραστάσεις, ο σκηνοθέτης, κειμενογράφος και ένας εκ των ηθοποιών Αλέξανδρος Πασπαρδάνης απαντάει στις ερωτήσεις μας τόσο για την παράσταση όσο και για το πόσο αισιόδοξος είναι για την τέχνη στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.  

ArtScript: Πριν από ένα χρόνο ανεβάσατε με την ομάδα σας την παράσταση ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΘΙΣΤΟΙ, η οποία αποτελούταν από οχτώ (διασκεδαστικά) σκετς τι να περιμένουμε από τη νέα σας παράσταση;

Α. Πασπαρδάνης: Εφτά νέα σκετς. Η φιλοσοφία της ομάδας δεν έχει αλλάξει, ο βασικός στόχος είναι πάντα να προκαλέσουμε γέλιο. Απλά φέτος θέλαμε να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω και εξάγοντας ένα μοτίβο που επικρατεί στα περισσότερα σκετς να τα συνδέσουμε μέσα σε μια κοινή αφηγηματική γραμμή.

ArtScript: Πέρα από το θέατρο ασχολείστε και με το standup, τι είναι αυτό που σας έχει κερδίσει στο συγκεκριμένο είδος και ποιες δυσκολίες κρύβει;

Α. Πασπαρδάνης: Η επαφή του περφόρμερ με το κοινό στο σταντ απ είναι πολύ πιο άμεση από ό,τι του θεατρικού ηθοποιού. Είναι φοβερή άσκηση για τα εκφραστικά σου μέσα να έχεις έναν μουρτζούφλη στην πρώτη σειρά που να αντιδράει στην κάθε σου λέξη και έκφραση. Επιταχύνει πολύ την εξέλιξή σου στο είδος αυτό το άμεσο feedback.Αυτή είναι και η μεγάλη δυσκολία του, ο κωμικός είναι απόλυτα γυμνός μπροστά στο κοινό, όταν βλέπει ότι δεν πάει καλά και δε γελάει κανείς πρέπει να κάτσει εκεί και να τελειώσει το νούμερο μέχρι να ωριμάσει μέσα του η σκέψη ότι θα ήταν όλα πολύ καλύτερα αν αυτοκτονούσε.

ArtScript: Ποια είναι τα μελλοντικά καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Α. Πασπαρδάνης: Να κοιμάμαι για τρεις μήνες. Το ονομάζω «καλλιτεχνική αγρανάπαυση».  Το προτιμώ από τον ορισμό που δίνει ο πατέρας μου, ο οποίος στερείται φαντασίας.

ArtScript: Εκτός από το θέατρο έχετε τελειώσει και σκηνοθεσία κινηματογράφου, αν έπρεπε να επιλέξετε ένα από τα δύο ποιο θα ήταν αυτό;

Α. Πασπαρδάνης: Το θέμα δεν είναι εγώ τι θα επιλέξω, το θέμα είναι πιο από τα δύο θα με ανεχτεί περισσότερο. Όπου δω ότι στοιχειωδώς περνάνε αυτά που κάνω και παίρνω ενέργεια για να συνεχίσω, ίσως ίσως και κάνα λεφτό, θα ασχοληθώ πιο πολύ με αυτό. Σε αυτές τις εποχές δεν επιλέγεις ακριβώς εσύ με τι θα ασχοληθείς. Είναι σα να με ρωτάτε: «Σκάρλετ Γιόχανσον ή Σαρλίζ Θέρον; Τα δύο αυτά κορίτσια κρέμονται από τα χείλη σου, ποιο θα σε στερηθεί στο μέλλον;»

ArtScript: Τι άλλα πράγματα σας αρέσουν πέρα από το θέατρο;

Α. Πασπαρδάνης: Είναι μεγάλη η λίστα, το τάβλι, το ποδόσφαιρο, το πέταγμα των πουλιών, το χρώμα μπλε, το φαΐ παστίτσιο, μου αρέσουν πολλά πράγματα.

ArtScript: Στην Αθήνα φέτος παίχτηκαν περίπου χίλιες παραστάσεις, έστω και ολιγοήμερες, παρά την οικονομική κρίση, το θεωρείτε ως θετική εξέλιξη;

Α. Πασπαρδάνης: Αν αντέχουν τα νεύρα των συντελεστών που οργανώνουν παραστάσεις σε αυτές τι συνθήκες, δε βλέπω γιατί να μην είναι θετική εξέλιξη. Το βασικό κριτήριο πάντως είναι το κατά πόσο θα διαμορφωθεί από αυτό και ένα νέο θεατρικό κοινό, αν θα ξαναμπεί το θέατρο στις επιλογές που έχει κάθε άνθρωπος για την έξοδό του και όχι μόνο οι άνθρωποι του χώρου. Νομίζω ότι η κυρίαρχη θετική εξέλιξη δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των παραστάσεων αλλά με μία νέα, αναγκαστική ταπεινότητα του καλλιτέχνη που προκύπτει από το γεγονός ότι η κοινωνία μιλάει πολύ δυνατά πλέον για να την αγνοήσεις, για να αγνοήσεις ότι είσαι ένα μέρος της και δε ζεις σε μία σωστική λέμβο που λέγεται καλλιτεχνική έμπνευση/φιλοδοξία κλπ. Μιλώντας για τον εαυτό μου έχω περάσει από αυτή τη φάση και ακόμα με χαρακτηρίζει αρκετά – είναι και λίγο απαραίτητο το προσωπικό παραμύθιασμα για να συνεχίζεις παρά τις αντιξοότητες. Με την όψιμη θεαματική διάψευση κάθε αυταπάτης μας προκύπτει μία συνειδητοποίηση ότι τόσο καιρό επί της ουσίας δεν είχες πολιτική σκέψη, ότι η αξία της τέχνης έγκειται στο κατά πόσο αγγίζει τον κόσμο που ζει στο ίδιο κοινωνικό πλαίσιο, ότι χωρίς να εκπίπτεις σε ρητορεία και διδαχή τα προβλήματα που σε απασχολούν δεν μπορούν να είναι τόσο διαφορετικά από τα προβλήματα που απασχολούν το κοινό που θα έρθει να σε δει. Κοινώς έχουμε συνειδητοποιήσει ότι δε θα γίνουμε ποτέ ο Ντε Νίρο, ότι στο κοινό δε θα μας δει κάποιος να μας αναδείξει ως τον νέο Ντε Νίρο, ότι η αξία ενός έργου εξαντλείται στην πρόσληψή του από αυτούς τους δέκα, είκοσι, τριάντα που θα έρθουν να σε δουν, και ότι πολύ καλά κάνει και εξαντλείται εκεί. Αν απευθύνεσαι σε αυτούς και όχι στον ιδανικό σου συνομιλητή, μπορεί κάποια στιγμή να γίνουν εκατό.

Πιο πρακτικά, από τη μεριά μας, λίγο από ανάγκη λίγο από φιλοτιμία, προτιμήσαμε να περιορίσουμε τη διάρκεια της παράστασης στη μία ώρα, επιλέγοντας ό,τι πραγματικά αξίζει να ειπωθεί χωρίς να κουράζει, και αντί για εισιτήριο έχουμε ελεύθερη συνεισφορά. Να τονίσω πάντως ότι σε καμία περίπτωση δε θεωρώ το εισιτήριο κατακριτέο, οι δύσκολοι καιροί που ζούμε δεν πρέπει να μας κάνουν να ξεχνάμε ότι η υποκριτική είναι επάγγελμα κι όχι χόμπυ.

ArtScript: Στη συνέντευξη που μας δώσατε πέρσι μας είπατε ότι θα θέλατε πολύ να συνεργαστείτε με τον Μάρτιν Σκορτσέζε, δε θα σας ρωτήσω αν καταφέρατε τελικά να επικοινωνήσετε μαζί του, αλλά με ποιους από τους έλληνες καλλιτέχνες, σκηνοθέτες ή ηθοποιούς θα θέλατε να συνεργαστείτε.

Α. Πασπαρδάνης: Καταρχάς δεν καταλαβαίνω γιατί αποκλείετε το ενδεχόμενο να έχω ήδη επικοινωνήσει με τον Μάρτιν. Όχι, δεν έχω επικοινωνήσει. Κάποια στιγμή θα δει τις κλήσεις μου και τότε θα κάνουμε μια συνεργασία πολύ διατλαντική. Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, είναι πολλοί που θέλω να συνεργαστώ, αλλά δε θέλω να φορτώσω το πρόγραμμά μου μέχρι να μου απαντήσει ο Σκορσέζε.

ArtScript: Στο πρώτο σκετς της φετινής παράστασης σας «Ζωή 15 ιντσών», βλέπουμε τη μάχη των φύλων, από τη μία οι άντρες που θεωρούν αστείο κάτι το οποίο οι γυναίκες θεωρούν τουλάχιστον προσβλητικό. Τίθεται το θέμα κάποια στιγμή σεξισμός ή φεμινισμός, είναι θέμα φύλου τελικά το πώς αντιμετωπίζει κάποιος κάτι ή υπάρχει αντικειμενική πλευρά του κάθε ζητήματος;

Α. Πασπαρδάνης: Ελπίζω η ερώτηση να αφορά τυχαία το πρώτο σκετς και να μην είναι το μόνο που αντέξατε να δείτε πριν φύγετε διακριτικά από την αίθουσα. (Αστειεύομαι βεβαίως. Δε φύγατε καθόλου διακριτικά). Το ερώτημα είναι δύσκολο, πέρυσι μου κάνατε πιο εύκολες ερωτήσεις. Η εύκολη, διπλωματική αλλά και αληθινή απάντηση είναι ότι ένα σκετς δε δίνει πάντα απαντήσεις, πολλές φορές απλά σκιαγραφεί μια κατάσταση και ξεκινάει μια κουβέντα. Σε αυτό το σκετς εξετάζουμε πιο πολύ, με μία κριτική ματιά, τον τρόπο που σκέφτονται οι άντρες, τους πιεστικούς κοινωνικούς ρόλους που πρέπει να υποδυθούν. Τη γενικότερη λεβεντιά που πρέπει να φορέσεις παρουσία άλλων ανδρών και γυναικών, εκεί που ακούγοντας απλά τα θέλω σου θα είχες διαφορετική συμπεριφορά. Οι γυναίκες του σκετς παίζουν απλώς τον ρόλο της κοινής λογικής, δεν μπαίνουμε στον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι ίδιες το θέμα παρά μόνο επιδερμικά.Το σκετς δε προσπαθεί να παραστήσει κάποιου είδους φεμινιστικό μανιφέστο, πολύ περισσότερο που ένα τέτοιο μανιφέστο δε θα το υιοθετούσε αναγκαστικά κάποια γυναίκα, ειδικά άμα έχει περίοδο. (Να, είδατε; Καταραμένοι κοινωνικοί ρόλοι, με αναγκάζετε να λέω καφρίλες για να ξορκίσω τη βαθιά ευαισθησία μου. Ελπίζω να τελειώνει η συνέντευξη, είμαι έτοιμος να λυγίσω από την έμμεση καταπίεση που έχει υποστεί το φύλο μου.)

ArtScript:  «Ζωή 15 ιντσών», σε αρκετά σκετς, μάλιστα αυτό δίνει και ένα κοινό πλαίσιο στα κείμενα της φετινής σας παράστασης, ασχολείστε με τα προγράμματα της τηλεόρασης, σήριαλ, lifestyle εκπομπές, realities (talentshows). Και το τηλεοπτικό κοινό που κάθεται μπροστά της και βλέπει οτιδήποτε του σερβίρουν και μάλιστα με ευχαρίστηση, θεωρείτε ότι το κοινό έχει ευθύνη για τα προγράμματα που του προβάλουν ή απλά πλέον δέχεται άκριτα το οτιδήποτε κουρασμένο και απογοητευμένο από όσα συμβαίνουν γύρω του;

Α. Πασπαρδάνης: Προσωπική ευθύνη, άλλη μία δύσκολη ερώτηση την οποία θα αγνοήσω. Γενικά δεν πιστεύω στην τέχνη που δίνει λύσεις, εξετάζω πώς μπορεί να βιώνει αυτό το φαινόμενο ένας άνθρωπος που ξημεροβραδιάζεται μπροστά στην τηλεόραση, με ενδιαφέρει η εμπειρία του, δεν έχω αυταπάτες ότι μπορώ να προσφέρω πολλά παραπάνω, ούτε να τον κατηγορήσω ούτε να τον παρακινήσω σε κάτι. Σε ένα δεύτερο επίπεδο – δεν προλαβαίνω να θίξω εδώ και τα δεκαεφτά επίπεδα που έχει η παράσταση – μέσα από την αντιπαραβολή των σκετς της τηλεόρασης και αυτών της πραγματικής ζωής εξετάζουμε την επίδραση των μέσων στην αισθητική μας, τα σχήματα σκέψης που μας κληροδοτεί μέσα από τα οποία ερμηνεύουμε την πραγματικότητα. Η μεσόκοπη κυρία του έργου που καταναλώνει τόνους τηλεοπτικών προγραμμάτων βγαίνει στον δρόμο με δυο μικρές καμερούλες για μάτια, και οι ρυθμίσεις αυτών των καμερών είναι δοσμένες από την τηλεόραση. Για αυτό και αντιλαμβάνεται τη σεξουαλική παρενόχληση του πρώτου σκετς σαν φλερτ, τον ναρκομανή του τέταρτου σκετς σαν οικονομολόγο και τον επισφαλή μεταφραστή των ευέλικτων ωραρίων και του ανύπαρκτου ελεύθερου χρόνου του έκτου σκετς ως τυχερό νέο που ζει τη ζωή του στο μάξιμουμ. Ένα παράλληλο θέμα είναι η αυτοαναφορικότητα της τηλεόρασης, το καθόλου τυχαίο γεγονός ότι οι μισές εκπομπές της τηλεόρασης αναφέρονται στις άλλες μισές. Αυτό εξάλλου συμβαίνει και στο φέισμπουκ, όπου κατά κανόνα πραγματικό θέμα μιας ανάρτησης δεν είναι το εξωτερικό σημείο αναφοράς αλλά οι αναρτήσεις των άλλων χρηστών. Αυτό το κλειστό κύκλωμα στο οποίο είμαστε εγκλωβισμένοι, τόσο πολύ που προσλαμβάνουμε και την ίδια μας τη ζωή σαν ένα ακόμα θέαμα,και νιώθουμε μάλιστα έναν διεστραμμένο ερεθισμό όταν το έργο πάει να γίνει θρίλερ, είναι το θέμα του τελευταίου σκετς. Όλο αυτό και πάλι σα χιουμοριστική σκιαγράφηση, χωρίς κάποια χαϊντεγκεριανή νοσταλγία της αυθεντικής εμπειρίας που χάνεται στους αλλεπάλληλους σημειολογικούς αντικατοπτρισμούς του πραγματικού νοήματος.

ArtScript: Για ποιο λόγο ασχολείστε στη φετινή σας παράσταση με τα τηλεοπτικά προγράμματα; Ήταν σύμπτωση ή σας πυροδότησε όλος αυτός ο χαμός που έχουν προκαλέσει τα ίδια Μ.Μ.Ε, για τις τηλεοπτικές άδειες πανελλήνιας προβολής τους;

Α. Πασπαρδάνης: Είναι σύμπτωση, κάποια σκετς έχουν γραφτεί πριν δύο και τρία χρόνια, σε κάθε περίπτωση τίποτα δε γράφτηκε με αφορμή το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών. Το θέμα που θίγω στην προηγούμενη ερώτηση είναι πιο ευρύ από μία στενή κριτική των ΜΜΕ, θα ήταν το ίδιο θέμα στον πυρήνα του, αν μιλούσε για έναν άνθρωπο που διαβάζει τόση ποίηση ώστε καταλήγει να ζει σε έναν αμιγώς ποιητικό κόσμο. Αυτό το βλέπουμε στο σκετς με το ριάλιτυ σόου «Do you want to be an actor?», όπου ένας δάσκαλος υποκριτικής έχει πάθει τέτοια επαγγελματική διαστροφή που δεν αντιλαμβάνεται ότι συμβαίνει κάτι στην αίθουσα διδασκαλίας του, το οποίο είναι πραγματικό γεγονός και όχι δρώμενο.

Αν έπρεπε να περιγράψω την παράσταση με μία φράση, πρόκειται για μία πάλη του Χάιντεγκερ με τον Ντεριντά, που δε βγαίνει πολύ μπροστά γιατί σε περίπτωση αμφιβολίας κερδίζουν οι Monty Python. Απλά την οπτική του Χάιντεγκερ την έχει αποδώσει στα κείμενά του ένας βλαμμένος, του Ντεριντά ο ίδιος βλαμμένος, και αντί για τους Monty Python παίζουν πέντε φίλοι του ηθοποιοί. (Αυτοί πάλι είναι εξαιρετικοί και εξαιρετικά απλήρωτοι, ελάτε να στηρίξετε)

Παραστάσεις: Για 3 Σαββατοκύριακα 11, 12, 18, 19, 25 και 26 Ιουνίου στις 9.30
Που: Στον πολιτιστικό σύλλογο Δυναμό (Παραμυθίας 28-30 κοντά στο μετρό Κεραμεικός)
Διάρκεια: 60΄

Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά.

Συντελεστές

Κείμενα - σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Πασπαρδάνης
Παίζουν: Χρύσα Μωραΐτη, Ανδρέας Ανδρεάδης, Δάφνη Λιανάκη, Μανώλης Βαζαίος, Σόνια Περλέγκα, Αλέξανδρος Πασπαρδάνης

Σχεδιασμός φωτισμού: Γιάννης Φαφουτάκης
Σκηνικά – κουστούμια: Κάκια Χατζηγιαννίδη
Φωτογραφίες: Τάσος Σκλαβούνος
Βίντεο: Black Pixel studio