Βάνα Μαυρίδου

Η συγγραφέας Βάνα Μαυρίδου, μας αποκαλύπτει πως ξεκίνησε να γράφει ιστορίες για παιδιά. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της, με τίτλο «Όχι και τόσο μακριά», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Διόπτρα», αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με κεντρικές ηρωίδες τη Μάρτα ένα κορίτσι από την Ουκρανία και τη Ζωή, ένα παιδί από την Ελλάδα, που θα φιλοξενήσει στο σπίτι της τη Μάρτα. Με αφορμή το βιβλίο ζητήσαμε τη γνώμη της συγγραφέως για το πώς αντιμετώπισαν οι ευρωπαίοι έναν πόλεμο μέσα στα σύνορα της δικής τους ηπείρου, μα και τους λόγους που εστιάζουμε συνήθως σε ό,τι μας χωρίζει αντί για ό,τι μας ενώνει. Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.     

ArtScript: Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς, ένα σύντομο βιογραφικό.

Βάνα Μαυρίδου: Μεγάλωσα στην Αθήνα και σπούδασα Αρχιτεκτονική. Είμαι παντρεμένη και έχω τρία παιδιά. Η λογοτεχνία είναι η μεγάλη μου αγάπη. Από πολύ μικρή  μου αρέσει να βυθίζομαι στις σελίδες των βιβλίων και να ταξιδεύω με τους ήρωες σε μέρη και εποχές μακρινές. Το πολύ διάβασμα έφερε  με τη σειρά του το γράψιμο. Πάντα μου άρεσε να γράφω. Στα περιθώρια των βιβλίων, σε ημερολόγια, σε μπλοκάκια. Όταν ξεκίνησα να διαβάζω παραμύθια στην πρώτη μου κόρη, συνειδητοποίησα ότι οι ιστορίες που έγραφα μπορούν να σταθούν, κι έτσι τόλμησα να κάνω μια νέα αρχή. Από τότε δε σταμάτησα να γράφω για τα παιδιά.

ArtScript: Ποια είναι η αγαπημένη σας παιδική ιστορία και ποιος ο αγαπημένος ήρωας σας από παιδικό παραμύθι;

Βάνα Μαυρίδου: Μεγάλωσα λατρεύοντας τα βιβλία της Άλκης Ζέη και της Ζωρζ Σαρή. Όμως η αγαπημένη μου ιστορία ήταν και παραμένει η Ματίλντα του Ρόαλ Νταλ. Θεωρώ την ιστορία της μάθημα αυτοπεποίθησης και δύναμης. Με έκανε να πιστεύω ότι όλα είναι δυνατά αρκεί να το πιστεύεις και να το θες. Ό,τι δηλαδή έκανε ο Χάρι Πότερ στα παιδιά της επόμενης γενιάς.

ArtScript: Τι ήταν αυτό που σας προσανατόλισε στο να γράψετε ιστορίες για παιδιά;

Βάνα Μαυρίδου: Σίγουρα έπαιξε καταλυτικό ρόλο το ότι έγινα η ίδια μητέρα και έχω αυτή την καθημερινή επαφή με τα παιδιά. Με έκανε να δω τη ζωή από άλλη σκοπιά. Από μια οπτική πιο συναρπαστική και γεμάτη ελπίδα. Αυτό προσωπικά με βοηθά πολύ να διατηρώ την αισιοδοξία μου και να συνεχίσω να ονειρεύομαι. Να ξεφεύγω από τον ενήλικο κόσμο και την ενήλικη ζωή και να έχω μια δεύτερη ευκαιρία ως παιδί στη γη.

ArtScript: Τελικά είναι τα χιλιόμετρα που χωρίζουνε δυο χώρες ή οι ανθρώπινες απόψεις;

Βάνα Μαυρίδου: Υπάρχουν και οι δυο αποστάσεις, η χιλιομετρική και η ανθρώπινη. Η πρώτη είναι αυτή που στην εποχή που ζούμε γεφυρώνεται πολύ εύκολα και με ποικίλους τρόπους. Είναι μάλιστα πολλές φορές και ευχάριστη, γιατί κρύβει και μια γλυκιά αναμονή. Η δεύτερη όμως, είναι αυτή που συχνά δεν μπορεί να μετριαστεί. Όταν άνθρωποι, ή ακόμα και λαοί ολόκληροι, μένουν προσκολλημένοι σε εδραιωμένες από αιώνες απόψεις και ιδέες, βάζουν εμπόδια πρώτα στον ίδιο το δρόμο τους και μετά στου άλλου.

ArtScript: Η Ζωή πριν την άφιξη της Μάρτα στο σπίτι της αναρωτιέται για το αν θα μπορέσουν να καταλάβουν η μία την άλλη και αν θα χτίσουν μια σχέση αληθινή.Ποια είναι τα σωστά υλικά για μια σχέση ειλικρινή ανάμεσα σε δυο παιδιά;

Βάνα Μαυρίδου: Νομίζω τα υλικά για αληθινές σχέσεις είναι ίδια στους ενήλικες και στα παιδιά. Το πρώτο είναι η επικοινωνία. Να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, αλλά και αυτά με τη σειρά τους να συνάδουν με τις πράξεις μας. Να είμαστε ειλικρινείς. Τα παιδιά είναι αφοπλιστικά ειλικρινή και γι’ αυτό πολλές φορές γίνονται σκληρά μεταξύ τους. Και τέλος, το δυσκολότερο όλων, να δίνουμε χώρο στο συναίσθημα του άλλου. Όχι απαραίτητα να ταυτιστούμε με αυτό, αλλά να προσπαθούμε να το αποδεχτούμε και να το καταλάβουμε.

ArtScript: Θεωρείτε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ευαισθητοποίησε τους κατοίκους της Ευρώπης και φυσικά της Ελλάδας περισσότερο απ’ ότι πόλεμοι σε άλλες χώρες π.χ. Συρία, και αν ναι τι μπορεί να συνέβαλε σε αυτή τη διαφορετική αντιμετώπιση;

Βάνα Μαυρίδου: Ναι, θεωρώ ότι όλοι μας επηρεαστήκαμε περισσότερο. Παρόλο που γνωρίζαμε το πόσο άστατες πολιτικά ήταν οι δύο χώρες, σοκαριστήκαμε από το γεγονός ότι τελικά ξεκίνησε ένας πόλεμος στην Ευρώπη. Παίζει σίγουρα τεράστιο ρόλο το ότι είναι τόσο κοντά μας. Μας έκανε να νιώσουμε ευάλωτοι. Να σκεφτούμε πως τελικά τίποτα δεν είναι όσο δεδομένο νομίζουμε. Ίσως έχουμε συνηθίσει να ακούμε για τους πολέμους που μαίνονται σχεδόν αδιάκοπα στη Μέση Ανατολή. Ίσως αυτό το αιφνίδιο να μας βρήκε απροετοίμαστους. Και κυρίως φανήκαμε αναξιόπιστοι στα μάτια των παιδιών. Οι απορίες τους γύρω από τα γεγονότα κατέρριψαν όλες τις θεωρίες που τους αναλύουμε, στην προσπάθειά μας να τα καθησυχάσουμε.

ArtScript: Ένας από τους συμμαθητές της Ζωής, σχολιάζει ότι οι ουκρανοί «Δεν είναι σαν εμάς». Τι κάνει στα μάτια του Φώτη, ένα παιδί από μια χώρα σε πόλεμο διαφορετικό από τον ίδιο; Οι άνθρωποι συνηθίζουμε να εστιάζουμε στις διαφορές αντί στις ομοιότητες;

Βάνα Μαυρίδου: Αυτό είναι ένα από τα πιο άγρια ανθρώπινα ένστικτα. Σχεδόν αντανακλαστικά όταν ο άνθρωπος συναντά κάποιον άγνωστο, εντοπίζει τις διαφορές μεταξύ τους. Ως κοινωνία έχουμε σίγουρα κάνει πρόοδο απέναντι στις διαφορές που εστιάζουμε, αλλά όχι απέναντι σε αυτό το μηχανισμό. Ο Φώτης θεωρεί τη Μάρτα διαφορετική, όχι λόγω των μικρών διαφορών στην εμφάνισή της, αλλά επειδή έχει βρεθεί σε δυσχερέστερη θέση από τον ίδιο. Κρύβει από πίσω του μια ολότελα ψευδή και εύθραυστη ασφάλεια, ότι ποτέ τίποτα κακό δε θα συμβεί στον ίδιο. Ότι όλα τα δεινά είναι μακριά. Αν καταφέρναμε να ρίχνουμε το βάρος σε όσα μας ενώνουν, τότε θα χτίζαμε πολύ γερά θεμέλια στις ανθρώπινες σχέσεις.

ArtScript: Σαν συγγραφέας παιδικών βιβλίων, αλλά και μητέρα πόσο εύκολο είναι να θίξεις ένα θέμα που αφορά τον πόλεμο έξω από τη χώρα σου, ώστε να καλλιεργήσεις την ενσυναίσθηση; Πόσο βοηθάει η λογοτεχνία σε αυτόν τον σκοπό;

Βάνα Μαυρίδου: Η λογοτεχνία είναι μια τέχνη ολοζώντανη και άμεση. Όσοι γράφουμε λειτουργούμε αντανακλαστικά σε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Δε γίνεται να μένουμε ανεπηρέαστοι. Ο καθένας φυσικά με τις γνώσεις και τις πεποιθήσεις του. Κάθε θέμα που απασχολεί τα παιδιά, είναι στα χέρια μας ένα εργαλείο. Με αφορμή τη σχέση αυτών των δύο κοριτσιών, προσπάθησα να δείξω έναν τρόπο στα παιδιά να μπαίνουν στα παπούτσια των άλλων. Να ξεπερνούν τη δυσκολία και να κατανοούν το συναίσθημα των γύρω τους. Τα βιβλία είναι ένας τρόπος επικοινωνίας. Μιλώντας τη γλώσσα των παιδιών φυτεύουμε στο μυαλό τους ιδέες και ερωτήματα, που ελπίζουμε αργότερα να σκεφτούν και να επεξεργαστούν, το καθένα στο δικό του χρόνο.

ArtScript: Γράφετε κάτι αυτή την περίοδο, κι αν ναι θα θέλατε να μας δώσετε μια γεύση;

Βάνα Μαυρίδου: Η αλήθεια είναι ότι γράφω πάντα. Τα περισσότερα από αυτά που γράφω δεν καταλήγουν πουθενά, όμως από όλα κάτι κερδίζω. Δεν έχω να σας δώσω κάτι συγκεκριμένο, όμως σίγουρα θα είναι μια ιστορία με την οποία τα παιδιά θα μπορούν να ταυτιστούν και να αναγνωρίσουν συναισθήματα και σκέψεις από τη δική τους καθημερινότητα.