Εύη Λιναρδή
Η Εύη Λιναρδή ποιήτρια της συλλογής «Το βλέμμα του σκύλου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Απόπειρα» απαντάει στις ερωτήσεις του ArtScript για την ποίηση και για το ποια ανάγκη οδηγεί σε αυτήν. Για το πώς γεννιέται ένα ποίημα και πότε ένας ποιητής σταματάει να γράφει, αλλά και για το πόσο εύκολο είναι να εκδοθεί στις μέρες μας μια ποιητική συλλογή. Ποιους κινδύνους ελλοχεύει όταν προσπαθούμε να βοηθήσουμε και κατά πόσο η ευτυχία σκηνοθετείται; Ως συντονίστρια της λέσχης ανάγνωσης «Λογόπλους» η κυρία Λιναρδή μας μιλάει και για την ανάγκη του αναγνώστη να αναμειχθεί σε ομάδες και να συζητήσει για κείμενα που τον προβλημάτισαν.
ArtScript: Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς (ένα σύντομο βιογραφικό).
Εύη Λιναρδή: Νομίζω, διαβάζοντας τα ποιήματά μου, μπορεί κάποιος να σχηματίσει μια εικόνα για μένα αρκετά καθαρή κι αυθεντική. Οπότε, θα σας απαντήσω παραθέτοντας τους παρακάτω στίχους από το ποίημα «Βίωμα», όπου διαφαίνεται και η σχέση με τη γραφή: «Γράφω σημαίνει πόνος. Σημαίνει καταδύομαι, να βρω το σκοτάδι, να βρω το φως. Να μείνω στο σκοτάδι…» Βιώνω έντονα καταστάσεις και συναισθήματα. Κι έχω τις δικές μου αντιφάσεις, την δική μου πολυπλοκότητα. Και κάπου εκεί μέσα, ισορροπώ ή προσπαθώ τουλάχιστον.
ArtScript: Ποια η ανάγκη της Εύης Λιναρδή να ασχοληθεί με την ποίηση;
Εύη Λιναρδή: Σαν συνέχεια της πρώτης μου απάντησης, η ποίηση φέρνει αυτή την ισορροπία. Το καταλάγιασμα. Γενικότερα, η γραφή είναι ανάγκη εσωτερική, επιτακτική ανάγκη έκφρασης. Η ποίηση είναι πιο άμεση και είναι στο τώρα. Είναι συγκίνηση. Είναι κάλεσμα. Έχει για μένα ένα βαθμό ελευθερίας και πειραματισμού. Είναι μια περιπέτεια, ένα παιγνίδι των λέξεων και των ήχων, μια πρόκληση. Και νομίζω ότι το ποίημα και το πεζοποίημα μου ταιριάζουν, βγαίνουν πιο εύκολα. Έχω εκφραστεί όμως και μέσα από τη μικρή φόρμα.
ArtScript: Πως γεννιέται ένα ποίημα;
Εύη Λιναρδή: «Η ομορφιά», το ποίημα που ανοίγει τη συλλογή και το οποίο εμπνεύστηκα διαβάζοντας το Θάνατο στη Βενετία του Τόμας Μαν, το αποτυπώνει καθαρά. Νομίζω το ποίημα το γεννά το βίωμα, το συναίσθημα, το όνειρο, η μνήμη. Είναι η απάντηση στο κάλεσμα που προανέφερα. Πρόκειται για μια έντονη ορμή που δεν μπορείς να την προσπεράσεις, να αδιαφορήσεις. Λάβα που σε καίει, που ξεχειλίζει. Είτε στη χαρά, είτε στον πόνο. Μα, θαρρώ, ο πόνος προηγείται…
ArtScript: Τελικά, μήπως η ευτυχία σκηνοθετείται;
Εύη Λιναρδή: Στη στιγμή που γράφτηκε το ποίημα «Τραύμα» και ο καταληκτικός στίχος του Δεν σκηνοθετείται η ευτυχία φαινόταν ότι είναι έτσι. Είναι φορές που φτιάχνουμε ένα πλάνο στο κεφάλι μας, οργανώνουμε τα πάντα όπως νομίζουμε καλύτερα, ή πάλι βρισκόμαστε ξανά σε ένα χώρο από όπου έχουμε την πιο όμορφη ανάμνηση, σε ένα ντεκόρ γνώριμο κι αγαπημένο και με το ίδιο πρόσωπο, και νομίζουμε ότι θα μας δοθεί η ζωή το ίδιο απλόχερα. Όμως η ευτυχία η αλλοτινή αποδεικνύεται χίμαιρα στο παρόν. Η προσδοκία φαντάζει απατηλή. Ο άνθρωπος, τα συναισθήματα, ο χωροχρόνος, η ενέργεια, τα πάντα υπόκεινται σε μια ρευστότητα, σε μια συνεχή κίνηση και μεταβολή. Κι υπάρχει μια απίστευτη διαδραστικότητα μεταξύ όλων αυτών. Έτσι, κινδυνεύουμε πολύ εύκολα να μείνουμε μόνοι με ένα τώρα που πληγώνει, που τραυματίζει. Βέβαια, έχουμε κι άλλους παράγοντες που οδηγούν στο τραύμα.
ArtScript: ‘’Οι άνθρωποι φλυαρούν ακατάπαυστα.
Για να ξορκίσουν το φόβο’’
Μήπως γράφουν και ποίηση για τον ίδιο λόγο;
Εύη Λιναρδή: Το δίστιχο αυτό, που αρχίζει το ποίημα «Στα νοσοκομεία» και συνομιλεί με τον τίτλο του, γράφτηκε κάτω από μια τέτοια συνθήκη. Είναι σίγουρο όμως ότι μπορεί να αφορά κι άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, από τις πιο καθημερινές μέχρι και την καλλιτεχνική δημιουργία. Η τέχνη, η λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα η ποίηση, για να έρθω στην ερώτησή σας, λειτουργούν και με αυτό τον τρόπο για το δημιουργό. Αλλά και για τον αποδέκτη, το θεατή, τον ακροατή, τον αναγνώστη. Ο φόβος, τεράστιος καταλύτης της ζωής και της ανθρώπινης φύσης. Σε κάθε μας βήμα, από τη γέννησή μας. Γράφοντας, ναι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι προκαλούμε και έτσι, με αυτό τον τρόπο, εξεγειρόμαστε, ξορκίζουμε το φόβο, τους φόβους μας -γιατί δυστυχώς είναι πολλοί, με κυρίαρχο το φόβο του θανάτου.
ArtScript: Πότε ένας ποιητής σταματά να γράφει;
Εύη Λιναρδή: Με βάση και τα όσα ανέφερα παραπάνω για την ποίηση και τη γραφή, θεωρώ ότι, ακριβώς λόγω της ζωτικής ανάγκης που συνιστά η ποίηση για το δημιουργό της, αυτός είναι δύσκολο να σταματήσει να γράφει. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί. Και υπάρχουν λόγοι. Ο Ρεμπό είχε τους λόγους του, όταν σταμάτησε να γράφει στα 19 του χρόνια. Συγγραφείς έχουν καταστρέψει έργα τους. Ακόμα και η ίδια η Ποίηση, μπορεί να απογοητεύσει τον ποιητή. Έχει τη δική της δυναμική η Ποίηση. Γενικά, και θα το αντιστρέψω για να σας απαντήσω, πιστεύω ότι όσο η επιθυμία, το όνειρο, η εξέγερση, το βίωμα είναι εκεί, όσο ζει και αφουγκράζεται με τη δική του ματιά τον Κόσμο και το μέσα του, όσο ο σπόρος είναι ζωντανός και γόνιμος, ο ποιητής θα ποιεί ποίηση.
ArtScript: Όταν γινόμαστε ο άλλος ή όταν προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον άλλον, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθούμε εμείς οι ίδιοι;
Εύη Λιναρδή: Ναι, πιστεύω ότι ισχύει αυτό. Ο κίνδυνος υπάρχει. Σε μια σχέση συνεξάρτησης και για κάποιον με μεγάλη ενσυναίσθηση, οι ενοχές και οι φοβίες μας ακόμα, μπορούν να οδηγήσουν σε αυτό που λέμε χάνω τον εαυτό μου. Μέχρι και στο θάνατο οδηγούν. Είναι θέμα συντονισμού, συσχετισμών και συνύπαρξης διαφόρων συγκυριών, καταστάσεων και εσωτερικών διεργασιών. Κι επίσης, είναι γνωστό ότι το ανθρώπινο μυαλό παίζει επικίνδυνα παιγνίδια.
ArtScript: Πόσο εύκολο είναι στις μέρες μας και στη χώρα μας κάποιος να ασχοληθεί με την ποίηση και να εκδώσει το έργο του;
Εύη Λιναρδή: Αν σκεφτούμε ότι το φιλαναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα είναι αριθμητικά χαμηλό ειδικά όταν μιλάμε για ποίηση, αντίστοιχα και οι εκδοτικοί οίκοι προτιμούν το μυθιστόρημα και τη μικρή φόρμα (νουβέλα, διήγημα). Παρόλο αυτά υπάρχουν σήμερα αρκετοί εκδότες που έχουν εντάξει την ποίηση στους καταλόγους τους και στηρίζουν την έκδοση μιας ποιητικής συλλογής. Από την άλλη, είναι αρκετοί αυτοί που εκφράζονται μέσα από τους στίχους, την ποίηση. Έχω φίλους που προτιμούν την αυτοέκδοση και άλλους που έχουν συνεργαστεί με εκδοτικό οίκο. Είναι και ζήτημα προσωπικής επιλογής. Το πρόβλημα επίσης είναι και οικονομικό, καθώς συχνά καλείται ο δημιουργός να συνεισφέρει στα έξοδα της έκδοσης. Προσωπικά, δεν δυσκολεύτηκα να βρουν απήχηση τα ποιήματά μου στο να εκδοθούν και ευχαριστώ τους εκδότες μου στην Απόπειρα, που μου έδωσαν αυτή τη μεγάλη χαρά.
ArtScript: Είστε συντονίστρια της λέσχης ανάγνωσης ενηλίκων ‘Λογόπλους’. Πόσο σημαντική είναι μια λέσχη ανάγνωσης στην ψηφιακή εποχή, τι προσφέρει στα μέλη της, τι ανταπόκριση έχει;
Εύη Λιναρδή: Να αρχίσω από το τέλος της ερώτησής σας. Έχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση. Εμείς,σαν λέσχη ανάγνωσης, που αργότερα την ονομάσαμε «Λογόπλους», ξεκινήσαμε το 2011. Από τότε, όπως είναι φυσικό, έχουν υπάρξει διαφοροποιήσεις σε σχέση με τη σύσταση, αλλά και με το χώρο που μας στεγάζει. Η πανδημία μας φρέναρε λίγο, χωρίς όμως να σταματήσουμε, αφού κάναμε τη λέσχη διαδικτυακά. Θα έλεγα ότι ο αναγνώστης και θέλει και έχει ανάγκη τις συναντήσεις αυτές. Αρχικά, είναι μια ώθηση για κάποιον να έρθει σε επαφή με τη λογοτεχνία. Υπάρχει έντονη, ειδικά στην ψηφιακή εποχή που αναφέρεστε, η ανάγκη για συνεύρεση και επικοινωνία με ανθρώπους με τους οποίους σε δένει αρχικά η αγάπη της λογοτεχνίας, η φιλαναγνωσία. Είναι σημαντικό για τα μέλη να επικοινωνήσουν το ενδιαφέρον τους και την άποψή τους για το εκάστοτε λογοτεχνικό έργο, να ακούσουν, να μάθουν, να ερμηνεύσουνκαι να εμβαθύνουν στο λογοτεχνικό κείμενο, στο συγγραφικό ή ποιητικό λόγο και εντέλει στον εαυτό τους.
ArtScript: Γράφετε κάτι αυτή την περίοδο; Κι αν ναι, Θα θέλατε να το μοιραστείτε μαζί μας;
Εύη Λιναρδή: Το τελευταίο διάστημα ήταν για μένα ένα διάστημα, θα έλεγα, αποσυμπίεσης. Είναι γέννα η δημιουργία, καθώς και η όλη διαδικασία δημιουργίας του βιβλίου.Πάντως, υπάρχει ήδη κάποιο υλικό που δουλεύω.
Τελειώνοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσίαση της ποιητικής μου συλλογής στο ArtScript, καθώς και για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για μένα, τη γραφή και για «Το βλέμμα του Σκύλου» μου.
Διαβάστε επίσης: