ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

KRISTIN HARMEL

-Εκδόσεις Μίνωας-

Όταν οι γερμανοί μπήκαν στο εργαστήριο τους, έξι δεκαετίες νωρίτερα, καταστρέφοντας και κλέβοντας βιβλία μεγάλης αξίας, η Εύα πίστευε ότι δε θα έβλεπε ποτέ ξανά το Epitres et Evangiles. Τι σχέση μπορεί να έχει μια εβραία με ένα χριστιανικό βιβλίο του 1700, που ήταν ο οδηγός για την εβδομαδιαία λειτουργία της καθολικής εκκλησίας; Αντικρίζοντας το βιβλίο, στις σελίδες της εφημερίδας, η Εύα, αποφασίζει να φύγει για το Βερολίνο. Θέλει να δει και να πιάσει ξανά το βιβλίο στα χέρια της. Άλλωστε της ανήκει, είναι μέρος της ζωής της και απόδειξη του αγώνα της.

Εξήντα χρόνια νωρίτερα η Εύα είναι φοιτήτρια και ζει με τους γονείς της στο Παρίσι. Είναι δοσμένη στις σπουδές της, αν και η βαριά σκιά που έχει ρίξει η γερμανική κατοχή στη Γαλλία, την κάνουν να αμφιβάλει αν θα καταφέρει να πάρει το πτυχίο της. Το κίτρινο αστέρι ραμμένο στη ζακέτα της, την στοχοποιεί ενώ της καταργεί δικαιώματα και ελευθερίες στην πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Έπειτα από μια τεράστια επιχείρηση συλλήψεων Εβραίων από τους ναζί, η Εύα με τη μητέρα της σώζονται από τύχη. Με όση ψυχραιμία καταφέρνει να αντλήσει από την ανάγκη της διαφυγής, η Εύα καταφέρνει να σώσει την ίδια και τη μητέρα της και να τις απομακρύνει από το Παρίσι. Οι δυο τους θα φτάσουν σε μια ορεινή πόλη στην ελεύθερη ζώνη. Εκεί με τη βοήθεια κάποιων κατοίκων που συμμετέχουν στην αντίσταση, πλαστογραφεί τα έγγραφά τους για να φύγουν για την Ελβετία, όμως το ταλέντο της και οι ανάγκες θα την κρατήσουν τελικά πίσω. Υπάρχουν πολλά παιδιά που τα κυνηγάνε λόγω της καταγωγής τους. Η Εύα δε θα διστάσει να βάλει πάνω από τη δική της ασφάλεια εκείνη των παιδιών, θα παραμείνει στο μέρος που τη φιλοξενεί και θα βοηθήσει εκατοντάδες παιδιά να εγκαταλείψουν τη Γαλλία για την Ελβετία. Το μόνο που στενοχωρεί το νεαρό κορίτσι είναι ότι θα χαθούν οι πραγματικές ταυτότητες των παιδιών που σώζονται, το τελευταίο κομμάτι που έχει παραμείνει δικό τους, πρέπει να το απαρνηθούν αν θέλουν να σωθούν. Τη λύση θα τη δώσει ο συνεργάτης της Ρεμί, προτείνοντας έναν κωδικό και μεταφέροντας τα αληθινά ονόματα στο Epitres et Evangiles, έναν κωδικό που θα μπορούν να σπάσουν μόνο οι δυο τους. Μπορεί κάτω από έναν γκρίζο ουρανό να ανθίσει ο έρωτας; Και πόσες πιθανότητες έχει να επιβιώσει μέσα σε μαύρες εποχές.

Έχουν γραφτεί εκατομμύρια βιβλία για τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και για τις αγριότητες των ναζί αλλά κυρίως για την αντίσταση των λαών, απέναντι στην επιβολή του φασισμού. Κι όμως παραμένει ένα θέμα που δεν κουράζει. Η λογοτεχνία κρύβει μια ‘‘σαγήνη’’ που δεν την έχουν τόσο τα ιστορικά βιβλία, τουλάχιστον για το μεγαλύτερο μέρος των αναγνωστών. (Συγχωρέστε με αν κάνω λάθος). Το ότι τα γεγονότα παρουσιάζονται μέσω χαρακτήρων, παύοντας να είναι απλές πληροφορίες, προσφέρουν τη δυνατότητα της ταύτισης με τους χαρακτήρες και μετατρέπονται έμμεσα σε βιώματα του αναγνώστη, έτσι καλλιεργείται και η ενσυναίσθηση. Η συγγραφέας μιλάει για τη συμβολή των πλαστογράφων του Β’ παγκοσμίου πολέμου, να σώσουν ανθρώπους που δε γνώριζαν, βάζοντας τη ζωή τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τον ήδη υπάρχοντα, επίσης αναφέρεται και στις κλοπές πολύτιμων βιβλίων από τους ναζί.            

Μαίρη Β.