ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΑ
ΚΑΤΛΙΝ ΦΡΑΪΤΑΚ
-Εκδόσεις Μίνωας-
Η ιστορία ξεκινάει με την Φράντσι, συγγραφέα, που επισκέπτεται τον φάρο, που έμενε τα παιδικά της χρόνια με τους δικούς της, αφού ο πατέρας της ήταν φαροφύλακας στην Ανατολική Γερμανία. Έχει νοικιάσει το σπίτι του φαροφύλακα από το δημαρχείο, και οι αναμνήσεις της επιστρέφουν. Η ιστορία κινείται σε δύο επίπεδα στο 1962 και στο 1992 και κάποτε θα ενωθούν. Η παλιότερη ιστορία έχει να κάνει με τρεις φίλους την Έλζε, την Λούλου και τον Ότο, που νιώθουν την καταπίεση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και θέλουν να περάσουνε στη Δύση. Ο κάθε ήρωας έχει και την δική του ιστορία, πρωταγωνίστρια των τριών φίλων θα λέγαμε πως είναι η Έλζε.
Η Φράντσι, παρατάει την συγγραφή του βιβλίου της κι αναζητάει πληροφορίες για τους τρεις νέους. Όμως μέσα σε αυτήν την αναζήτηση θα μπλεχτεί κάπως και η δική της οικογενειακή ιστορία, αφού ο πατέρας της Έλζε υπηρέτησε φαροφύλακας πριν από τον δικό της πατέρα. Στην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, όλοι έχουν ένα μυστικό και μια πληγωμένη ιστορία, αφού το σύστημα που στήθηκε πάνω του το εποικοδόμημα, είναι από την αρχή λανθασμένο και κάνει θύτες και θύματα, στο τέλος θύματά του.
Μέσα από την ιστορία των πρωταγωνιστών θα μάθουμε για την κραταιά υπηρεσία ασφαλείας τη Στάζι, το τείχος του Βερολίνου, τις εξορίες, την καχυποψία που έσπειραν οι διοικούντες στους πολίτες, την λογοκρισία, την καθεστωτική νεολαία, τους φακέλους, αλλά και τις διαδηλώσεις του 1953, που καταστάληκαν βίαια. Γύρω από τους κύριους πρωταγωνιστές έρχονται να τους πλαισιώσουν δευτερεύοντες χαρακτήρες, όχι άσκοπα για να μεγαλώσουν την ιστορία, μα γιατί χρειάζονται για να δώσουν μια πληρέστερη εικόνα της τότε κοινωνίας και να πληρώσουν το βιβλίο. Ο καθένας βλέπει από τη δική του πλευρά τα συμβάντα.
Μια όμορφα δοσμένη ιστορία, που σε τραβάει να δεις τι συνέβηκε μέχρι το τέλος της. Η επιτυχία του βιβλίου είναι πως δεν τραβάει τους ήρωες και τα δράματά τους σε ακραίες καταστάσεις, αλλά μέσα από την καθημερινότητα των ίδιων και των γύρω τους, παρουσιάζει μια ολόκληρη κοινωνία και πως ο καθένας προσπαθούσε να επιβιώσει και να βελτιώσει τη θέση του. Οι πρωταγωνιστές ζουν τις ζωές τους, κάνουν τις προσπάθειες τους και συμβιβάζονται ή όχι συνεχίζοντας να ζουν, με τα μικρολάθη τους, τα μικροεγκλήματα που έκαναν εις βάρος τους ή οι ίδιοι, χωρίς κραυγές και δράματα. Γι’ αυτό σε κερδίζουν.
Μέχρι το 1973, δεν δινόταν καμία ευκαιρία να φύγεις από τη χώρα, για αυτό και πολλοί προσπάθησαν να δραπετεύσουν από αυτήν. Κάτι άγνωστο ή λιγότερο γνωστό, πως πέραν του να περάσουν το τείχος, δοκίμαζαν και μέσω του θαλάσσιου δρόμου της Βαλτικής εκείνα τα χρόνια. Όπως μας πληροφορεί το βιβλίο, έγιναν 5.600 προσπάθειες, και περίπου 900 πετυχημένες, ενώ τουλάχιστον 170 άντρες, γυναίκες και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους. Σας θυμίζει κάτι;
Το 1989 το τείχος του Βερολίνου έπεσε, οι άνθρωποι ήταν ελεύθεροι όπως έπρεπε να μετακινηθούν στην άλλη πλευρά. Οι λαοί και κυρίως οι πολιτικοί εύχονταν να μην υπάρξουν ξανά τείχη, οι λαοί να είναι ελεύθεροι και άλλα τέτοια όμορφα λόγια. Σήμερα σχεδόν 35 χρόνια από τότε, λες και το τείχος αυτό έγινε μικρά μικρά τείχη ή και μεγαλύτερα και κατέκλυσαν τον πλανήτη. Ακούμε για τείχη μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού, μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, Κύπρου και ψευδοκράτους πρόσφατα, ακόμα και ταξικά τείχη εντός των πόλεων. Τείχος στον Έβρο, θαλάσσια τείχη πιο κάτω. Αν και η λογική στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αντίστροφη, να μην επιτρέψουμε να μπουν, η ουσία είναι ίδια, άνθρωποι που βασανίζονται, άνθρωποι που πνίγονται, άνθρωποι που κακοποιούνται, άνθρωποι που σκοτώνονται με κάθε τρόπο και εμποδίζονται να γλιτώσουν, πως έγινε έτσι ο κόσμος μας, πως κατατεμαχίστηκε και εμείς εγκλωβιστήκαμε εντός των τειχών και οι άλλοι εκτός; Δεν κατανοούμε πως τα περισσότερα τείχη φέρνουν περισσότερη δυστυχία, και περισσότερες πιθανότητες σύγκρουσης. Ως πότε τα μεμονωμένα συμφέροντα θα βασανίζουν και θα κρατούν δυστυχισμένους ανθρώπους ως δικαιολογία για τον κόσμο που έφτιαξαν αυτοί με συνένοχους τους λαούς;
Ένα πολύ επίκαιρο βιβλίο, που δείχνει πως όσο κι αν τα χρόνια και οι αιώνες περνούν τα πανανθρώπινα δίκαια μένουν ίδια, και οι μεθοδεύσεις των καθεστώτων ομοιάζουν όποιο προσωπείο και να φορούν, όταν δεν έχουν ως αφετηρία την ευτυχία των ανθρώπων, τον σεβασμό των πολιτισμών, την ελευθερία της επιλογής και την αρωγή στον συνάνθρωπο. Μια ιστορία που διαβάζεται ευχάριστα, χωρίς επιπόλαιο περιτύλιγμα.
Ε.Φ.Β.
