ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

-ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ-

Δεκατρία χρόνια μετά το θάνατο του μεγάλου λαϊκού βάρδου πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για αυτόν, τα περισσότερα βιογραφικά. Το βιβλίο του Λεωνίδα Οικονόμου, καθηγητή στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, κάνει μιαν ανάλυση του έργου του Καζαντζίδη από την πλευρά της ανθρωπολογίας, μελετώντας τα τραγούδια της περιόδου 1952-1967 (τα χωρίζει σε δύο περιόδους 1952-56 και 1957-67) που ο τραγουδιστής δημιούργησε το μύθο του.  Στο πρώτο κεφάλαιο κάνει μια εισαγωγή στο ιστορικό-κοινωνικό πλαίσιο της εποχής και μας δίνει στοιχεία για τη ζωή του τραγουδιστή. Στα επόμενα πέντε κεφάλαια μελετάει τα τραγούδια, χωρίζοντας τα σε ενότητες όπως του θανάτου, της ξενιτειάς, εθνικά και πολιτικά, της μάνας, της βιοπάλης και του βιοτικού αγώνα(ταξικά), των βασανισμένων.

Ο Στέλιος Καζαντζίδης που ανδρώθηκε στην κατοχή, στον εμφύλιο και στο αυταρχικό μετεμφυλιακό κράτος πέρασε όπως και οι περισσότεροι των λαϊκών στρωμάτων μέσα από πολλά δεινά, ορφάνια, φτώχεια, πείνα, κακουχίες, βασανισμούς, έτσι μετουσίωσε το τραύμα του και τις εμμονές του σε τραγούδι, τραγούδι θεραπευτικό για τον ίδιον και κατ’ επέκταση και για την τάξη του (οπαδούς του), που είχαν κοινές εμπειρίες. Ο τραγουδιστής δημιούργησε την εικόνα του, το μύθο του, και τον  συντήρησε όχι μόνο με τα τραγούδια του, αλλά και με την εν γένει στάση ζωής του, μιας και ήταν συνεπής με ότι αυτά πρέσβευαν.

Μια καλή προσπάθεια του Λεωνίδα Οικονόμου, που μας θυμίζει, ότι η μουσική και το τραγούδι εκτός από ψυχαγωγία και διασκέδαση, έχει και θεραπευτικές ικανότητες, όπως έχουν ανακαλύψει θεραπευτές και επιστήμονες ή ιατροί, ακόμα και σε ασθενείς με σοβαρές ασθένειες, που μειώνει τους πόνους κι ακόμα φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. Την ίδια περίπου θεραπευτική μέθοδο άλλωστε δε χρησιμοποιεί και ο Φρόιντ προσπαθώντας να ανακαλύψει το τραύμα και με τη συζήτηση, να το θεραπεύσει φέρνοντάς το στην επιφάνεια; Η μόνη διαφορά ότι ο Καζαντζίδης τραγουδάει ένα κοινωνικό τραύμα που έθεσε μεγάλο μέρος της κοινωνίας εκτός της. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι οπαδοί του Στέλιου, χωρίς να διαβάσουν ούτε Φρόιντ, ούτε το εν λόγω ενδιαφέρον βιβλίο.

Για το λόγο αυτό ας βάλουμε στο πικάπ ένα δίσκο του Καζαντζίδη οι παλαιότεροι, ή ένα mp3 στον υπολογιστή οι νεώτεροι και ας τον απολαύσουμε, παρά του ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει (εν μέρει). Κι αν δεν είμαστε από αυτούς που θα θεραπευτούμε, η καλλιτεχνική ικανότητα του μεγάλου μας, κλασσικού πλέον τραγουδιστή είναι μοναδική για να μας παρασύρει.

Ε.Φ.Β.