SONDERKOMMANDO

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΙΓΚΑΣ

-Εκδόσεις Άγρα-

Ἡ ἀποτυχία τῇς γλώσσας

πονᾶ περισσότερο

σὲ ἐποχὲς βαριὰ μονοσύλλαβες

Δεκαεννέα ποιήματα, εννέα από αυτά, τα ζυγά, έχουν τίτλο SONDERKOMMANDO. Κι εδώ να σημειώσουμε τι σημαίνει η λέξη όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο ποιητής. Ειδικές ομάδες εργασίας στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης, αποτελούμενες συνήθως από εβραϊκής καταγωγής άνδρες, που εξαναγκάζονταν σε αποτρόπαια καθήκοντα, όπως την εισαγωγή των θυμάτων στους θαλάμους αερίων. Η διάρκεια ζωής της κάθε ομάδας sonderkommandos έφτανε το πολύ τέσσερις μήνες. Τα ποιήματα με τον ομώνυμο τίτλο θα μπορούσαν να αποτελούν και μόνα τους μια συλλογή, βέβαια με τα υπόλοιπα δέκα είναι ακόμα πιο πλήρης.

ὃτι τὸ αἷμα χύνεται

πάντα στὸν ἐνεστώτα

Ο ποιητής, που έχει στο ενεργητικό του άλλες εφτά συλλογές, επιλέγει ιδιαίτερες λέξεις και χειρίζεται όμορφα τον λόγο, δεν εκβιάζει το συναίσθημα, γράφει για τους sonderkommandos, αλλά και με αφορμή αυτούς για έναν κόσμο βάρβαρο, αλλά πολλές φορές και γνώριμο. Οι ιατρικές τους γνώσεις, όντας νευρολόγος, φαίνονται στο κείμενο και χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του. Η ποίηση του Στίγκα μοντέρνα, τα ποιήματα αν διαβαστούν μόνα τους θα χάσουν κάτι από την αξία τους, αφού το βιβλίο του αποτελεί μία ολότητα, ένα έργο για τη ζωή, για τις δύσκολες στιγμές της ιστορίας, για το θάνατο που επέρχεται σε αυτές, για το ανθρώπινο και το απάνθρωπο.

ὑπη̃ρξαν χασάπηδες ποὺ ἀκούγανε Βάγκνερ

μαζεύανε (μαζὶ μὲ τὰ παιδιά τους) φράουλες

γύρω ἀπ’ τὰ κρεματόρια

Όπως βλέπετε και στα ποιητικά αποσπάσματα που παραθέτουμε οι στοίχοι  του είναι εύστοχοι και τα νοήματα ξεκάθαρα. Ευφυής και η μέτρηση του χρόνου σε κύμινα. Ενώ θα μπορούσαμε να πούμε πως ο ποιητής δημιούργησε ένα ποιητικό φιλμ με τον κατάλληλο τίτλο, που μας πείθει να το δούμε κι όταν αυτό συμβεί το αποτέλεσμα είναι άξιο λόγου. Το κολάζ του εξωφύλλου και το σκίτσο στο οπισθόφυλλο ανήκουν σε θύματα στρατοπέδων εξόντωσης, που απεβίωσαν στο Άουσβιτς. Τη συγκεκριμένη ποιητική συλλογή θα μπούμε σίγουρα στον κόπο να την ξαναδιαβάσουμε.

Ε.Φ.Β.