Αύγουστος Κορτώ

-Εκδόσεις Πατάκη-

Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου Ρένα, είναι μια πόρνη που η πολυτάραχη ζωή της εκτυλίσσεται παράλληλα με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία του 20^ου αιώνα. Γεννιέται στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε έναν οίκο ανοχής, από μητέρα πόρνη, ξεκινά να ακολουθεί το μόνο επάγγελμα που γνωρίζει από μικρή αλλά η ζωή της αλλάζει ρότα λόγω του Μάρκου, ενός ανθρώπου που δέχεται αυτό που κάνει η Ρένα και αυτό που είναι, ένα στοιχείο που εκείνη ερωτεύεται βαθιά. Τα συναισθήματα τους είναι αμοιβαία και από τη σχέση αυτή κι έπειτα ξεκινά η μεγάλη περιπέτεια της ζωής της. Μιας ζωής που θα την οδηγήσει να βρεθεί μπροστά σε μεγάλα ιστορικά και πολλές φορές τραγικά γεγονότα της νεοελληνικής ιστορίας (στη δολοφονία του Τάσου Τούση και των 11 άλλων καπνεργατών στην Θεσσαλονίκη το 1936, στην Κατοχή, στα Δεκεμβριανά, στη Χούντα) και θα κληθεί να επιβιώσει μιας σειράς αναπάντεχων ανατροπών .

Το έργο του στις πρώτες σελίδες σε κερδίζει και βασικό ρόλο παίζει η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, κάτι που δίνει αμεσότητα στο κείμενο, το «ζωντανεύει» . Ο νοητός ακροατής στο βιβλίο, ο οποίος δε μας αποκαλύπτει την ταυτότητα του,  μένει βουβός κι έτσι γινόμαστε εμείς οι αποδέκτες της ιστορίας. Το ύφος και η γλώσσα ταιριάζουν πολύ στο υπόβαθρο της Ρένας. Δημιουργεί όντως την ατμόσφαιρα που ταιριάζει σε μια τέτοια αφήγηση.

Όμως, το περιεχόμενο της ιστορίας γίνεται γρήγορα υπερβολικό, επιφανειακό και το ενδιαφέρον χάνεται σταδιακά. Από ένα σημείο κι έπειτα, από το ¼ του βιβλίου και μετά, ο συγγραφέας μοιάζει να θέλει να τελειώσει την ιστορία γρήγορα, βιαστικά και μαζί του αρχίζει να θέλει και ο αναγνώστης το ίδιο. Η ηρωίδα σταματά να εξελίσσεται και μας παρουσιάζεται απλά ένα ανδρείκελο, που άγεται και φέρεται από τις γνώμες και τα θέλω των άλλων, κάτι που αρχίζει και ενοχλεί όποιον το διαβάζει,  άσχετα με το αν συμφωνεί κανείς με κάποιες από τις πράξεις της. Η δική της η άποψη δεν εμφανίζεται, μας επαναλαμβάνει ότι τα κάνει όλα από τον έρωτα με αποκορύφωμα τον αφορισμό ότι από κομμουνίστρια θα μπορούσε να έχει γίνει ακόμα και ταγματασφαλίτισσα αν τύχαινε να συναντήσει έναν ταγματασφαλίτη πριν από έναν κομμουνιστή. Κι ενώ προσπαθεί να μας πείσει ότι η Ρένα είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα αυτό αναιρείται καθόλη τη διάρκεια του βιβλίου από τα ίδια της τα λόγια. Μια στάση απολιτίκ που απλά δεν ταιριάζει ούτε στην εποχή που έζησε αλλά ούτε και στα βιώματα της.

Καταλαβαίνω ότι ο συγγραφέας προσπαθεί να περάσει κάποια σύγχρονα μηνύματα, κάποιες προσωπικές του απόψεις, όμως για να εκφραστούν αυτά που επιθυμεί ίσως θα έπρεπε να διαλέξει μια διαφορετική ιστορία ή έστω να διαφοροποιήσει αισθητά την ήδη υπάρχουσα. Επιπρόσθετα δεν ξεπετάς την ελληνική ιστορία σε 220 σελίδες. Είναι ανάγκη να καταλάβουμε καλύτερα το κοινωνικοϊστορικό  πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετείται το βιβλίο. 220 σελίδες είναι πολύ απλά λίγες και η περιγραφή/ανάλυση που επιχειρεί τουλάχιστον φτωχή.

Σίγουρα, όχι η καλύτερη δουλειά του συγγραφέα αλλά όχι και απόλυτα δυσάρεστο στο επίπεδο του να αφιερώσει κάποιος λίγες μέρες να το διαβάσει, με μετριασμένες τις προσδοκίες του βέβαια.   

                                                                                   Πέννυ Ψαρρά