Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ

-Εκδόσεις Μίνωας-

«Και τι να τους έκαναν, μωρέ, οι πεθαμένοι; Τους ζωντανούς έτρεμαν».

Η καταστροφή της Σμύρνης, οι χριστιανικοί πληθυσμοί που σφαγιάστηκαν καθώς και όσοι κατέφυγαν στην προσφυγιά, αποτελούν πληγή που δεν κλείνει για τον ελληνισμό. Μέσα σε αυτόν τον έναν αιώνα που πέρασε από τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1922, αμέτρητα βιβλία έχουν γραφτεί, με τα περισσότερα να τελειώνουν σε εκείνη τη μέρα. Η Ελευθερία Μεταξά, ξεκινάει το δικό της βιβλίο από τις μαύρες εκείνες μέρες, ενώ μεταφέρει την υπόθεση του, χρόνια αργότερα στην Αθήνα των ημερών μας. Ο Αρίστος αποφασίζει να διασώσει την οικογένεια του από τη σφαγή, η Σμύρνη πλέον αποτελεί εχθρικό μέρος για τους χριστιανούς και κυρίως για τους έλληνες. Δεν έχει μείνει τίποτα για εκείνους στην πόλη που αγάπησαν και πρόκοψαν, παρά μόνο σφαγή, φωτιά και εξευτελισμοί. Όμως η μοίρα του Αρίστου αλλάζει, κι όχι από χέρι αλλόθρησκου.

Εκατό χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, ένας αιωνόβιος άντρας που έχει χάσει όλη την οικογένεια του, πεθαίνει. Η φιλική σχέση του με τον συνταξιούχο αστυνομικό Μάνο Βαρσάμη, οδηγεί τον δεύτερο με τη συνεργάτη του ψυχολόγο Έλσα Γληνού, στο σπίτι του, να συλλυπηθούν. Η οικονόμος του είναι βέβαιη ότι ο θάνατος του δεν οφείλεται σε φυσικά αίτια, αλλά σε δολοφονία. Είναι δύσκολο να το πιστέψουν, για ποιο λόγο άλλωστε κάποιος να θέλει να βγάλει από τη μέση έναν άντρα που βρίσκεται ήδη πολύ κοντά στη δύση της ζωής του. Θα μπορούσε ο λόγος να είναι ότι βρέθηκε πολύ κοντά στο να ανακαλύψει τον δολοφόνο της εγγονής του, μια υπόθεση που ποτέ δεν κατάφερε να λύσει ο Μάνος Βαρσάμης, και η οποία τον στοιχειώνει. Η νεκροψία για την οποία θα προσπαθήσει να πείσει τον διάδοχο του στην αστυνομία να κάνει, θα αποδείξει ότι η οικονόμος είχε δίκιο, κάποιος ήθελε να βγάλει από τη μέση τον Χριστόδουλο. Ο Βαρσάμης με τη Γληνού θα ξεκινήσουν τη δική τους παράλληλη έρευνα με την αστυνομία.

Το μυθιστόρημα της Μεταξά, είναι με το βλέμμα στη Σμύρνη. Υπογραμμίζει  αγριότητες οι οποίες συνέβησαν εκείνες τις μέρες, αναφέρεται στη στάση των ‘‘συμμάχων’’ μας, αλλά και την επίσημη ελληνική στάση, της κυβέρνησης απέναντι στους πρόσφυγες όπου οι ίδιοι με τις πολιτικές τους δημιούργησαν. Δεν ξεχνά να αναφέρει ποια ήταν η συμπεριφορά των παλιοελλαδιτών απέναντι στους έλληνες της Μικρά Ασίας. Το πώς τους πρόσβαλλαν και τους υποτιμούσαν. Αναφέρει όμως και την ανθρωπιά που υπέδειξαν κάποιοι τούρκοι, που βοήθησαν έλληνες να διασωθούν, καθώς και το πόσο βοήθησε, ένας αμερικάνος πάστορας, ο Έιζα Τζένινγκς που κατάφερε να έρθει σε συμφωνία με τον Κεμάλ, σώζοντας πολλούς πρόσφυγες από τα τάγματα εργασίας των τούρκων, αν και υποχρεώθηκε να απειλήσει την ελληνική κυβέρνηση ώστε να δεχτεί όσους είχε καταφέρει εκείνος να σώσει. Όμως «Ο Θησαυρός της Σμύρνης» είναι κυρίως αστυνομικό μυθιστόρημα, με τον Βαρσάμη και τη Γληνού να προσπαθούν να μάθουν ποιος ευθύνεται για το θάνατο του Χριστόδουλου αλλά και της οικογένειάς του. Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με ελληνική ταυτότητα, δε θυμίζει σε τίποτα όσα έχετε διαβάσει από αμερικάνους, γάλλους, σκανδιναβούς συγγραφείς. Αυτό όμως είναι και το στοιχείο που δίνει πιο γνήσιο αποτέλεσμα, αποφεύγοντας τον μιμητισμό από το εισαγόμενο. Άλλωστε καθώς φαίνεται η Μεταξά, γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα και δε διστάζει να την παρουσιάσει.

Μαίρη Β.

Διαβάστε επίσης: