Ο ΔΥΩΝ ΗΛΙΟΣ

OSAMU DAZAI

-Εκδόσεις Διόπτρα-

«Τούτο θέλω να πιστεύω σιωπηρά: ο άνθρωπος πλάστηκε για έρωτα και επανάσταση».

Από ξεπεσμένη αριστοκρατική οικογένεια, η Καζούκο με τη μητέρα της αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι και τις πολυτέλειες τους στο Τόκιο και να αποτραβηχτούν σε ένα αγρόκτημα. Η Καζούκο θα αφοσιωθεί στη φροντίδα της μητέρας της, ενώ θα προσπαθήσει να πετάξει από πάνω της το ντελικάτο κορίτσι της τάξης που ανήκε. Άλλωστε στα μάτια  της η μόνη γνήσια αριστοκράτισσα στην οικογένειά τους, είναι η μητέρα, κι αυτό γίνεται ξεκάθαρο, από την πρώτη κιόλας σκηνή του βιβλίου, όπου η Καζούκο περιγράφει τον τρόπο που τρώει κόντρα σε εκείνον που η ίδια έχει διδαχτεί και προσπαθεί να ακολουθήσει. Το μόνο που ανησυχεί την κεντρική ηρωίδα είναι να είναι υγιής και σε καλή κατάσταση ο γονιός της.

Μάνα και κόρη έχουν καταφέρει να βρουν τις ισορροπίες τους στο νέο τρόπο ζωής που υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν και που πλέον εξισώνει την άλλοτε αριστοκράτισσα Καζούκο με μια γυναίκα της γης και της βιοπάλης. Την ειρήνη θα έρθει να ταράξει ο γιος και αδερφός των δυο γυναικών, που θα επιστρέψει σε ένα σπίτι που δεν είναι εκείνο των παιδικών του χρόνων, το πατρικό σπίτι στου οποίου τους κόλπους ήλπιζε να ζήσει και να πεθάνει. Ο Ναότζι, επιστρέφοντας από τον πόλεμο, εξαρτημένος από το όπιο, θα προκαλέσει απογοήτευση στις δυο γυναίκες, και ειδικά στην Καζούκο που θα νιώσει ότι η σχέση με τη μητέρα της θα γκρεμιστεί. Πια δε θα είναι η πολύτιμη και μονάκριβη κόρη.

Θα είναι άραγε ο Ναότζι που άθελά του θα την οδηγήσει στη δική της επανάσταση και ποια μορφή θα έχει; Η κεντρική ηρωίδα στην παρούσα φάση της ζωής της, μεταφέρει το κέντρο βάρους της ζωής της στους άλλους ανθρώπους,. Πρώτα η μητέρα της, έπειτα ο ακατάλληλος άντρας που θα ερωτευθεί και που θα το γνωρίζει από την αρχή ότι δεν έχει να κερδίσει τίποτε από εκείνον. Ηττημένη κι εκείνη, όπως η πατρίδα της στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, η Καζούκο θα επιδιώκει  να αντλήσει το νόημα για τη ζωή της μέσα από άλλα πρόσωπα.

Ίσως η ήττα του Β’ Παγκοσμίου να επηρέασε τους Γιαπωνέζους καλλιτέχνες όσο κι ο μεσοπόλεμος τους Ευρωπαίους. Ξαφνιασμένοι οι δεύτεροι από τις επιπτώσεις του Μεγάλου Πολέμου, δεν γνώριζαν ότι θα ακολουθούσε μόλις λίγα χρόνια αργότερα ένας δεύτερος ακόμα μεγαλύτερος, έγιναν οι καλλιτέχνες της εποχής εκείνης η γενιά του μεσοπολέμου. Κάτι αντίστοιχο πρέπει να συνέβη και με τους Γιαπωνέζους έπειτα από την ήττα και τις ατομικές βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Στοιχειώθηκαν και δεν κατάφεραν να βρουν ή να δώσουν απαντήσεις μέσω της τέχνης.  Όχι τόσο για την ήττα όσο για την αξία της ανθρώπινης ζωής που μέσα σε μια στιγμή μπορεί να αφανιστεί.

Πριν κλείσω δεν μπορώ να μην σχολιάσω ότι το διαφωτιστικό κατά τα άλλα κείμενο του Φιλήμων Πατσάκη, δε θα έπρεπε να δημοσιευτεί ως πρόλογος της έκδοσης, αλλά θα ήταν προτιμότερο να ακολουθήσει το μυθιστόρημα ως επίμετρο. Ο λόγος δεν είναι άλλος ότι έδωσε όλο τον σκελετό της υπόθεσης, κόβοντας κάτι από την ευχαρίστηση του νέου αναγνώστη που ανυπομονούσε να γνωρίσει τον Osamu Dazai μέσα από τη δουλειά του. Το ευχάριστο είναι ότι ο συγγραφέας έδινε και έδενε τόσο ωραία τις περιγραφές του, με τη βοήθεια πάντα της εξαιρετικής μετάφρασης της Τσιρώνη στη γλώσσα μας, που κατάφερε παρά την αρχική απογοήτευση να σε ρουφήξει πάλι στην καλλιτεχνική του δύνη. Όμως αν σκοπεύετε να διαβάσετε το «Δύων Ήλιος», θα σας πρότεινα να αφήσετε για μετά το τέλος του το ενδιαφέρον κείμενο του Πατσάκη. 

Μαίρη Β.