Ο ΑΝΡΘΩΠΟΣ ΚΛΕΙΔΙ

JAMES H. BARRON

-Εκδόσεις Κάκτος-

«Έχοντας βιώσει χρόνια διαφθοράς και στις δύο ακτές του Ατλαντικού, σπάνια είχε δει να τιμωρείται ή ακόμη και να αποτρέπεται κάποιος από παρόμοια συμπεριφορά».

Το εν λόγω εγχείρημα, η βιογραφία του έλληνα δημοσιογράφου Ηλία Π. Δημητρακόπουλου, πήρε δέκα χρόνια στον συγγραφέα του να την ολοκληρώσει. Διαβάζοντας πάνω από 1000 σελίδες κρατικών εγγράφων, συζητώντας με τον ίδιο τον Δημητρακόπουλο αλλά και με γνωστούς, φίλους ίσως και με εχθρούς του Δημητρακόπουλου. Όλη αυτή η δουλειά που έχει κάνει φτάνει στα χέρια του αναγνώστη και του προσφέρει πρόσβαση όχι μόνο στη ζωή του έλληνα αγωνιστή κατά της χούντας, αλλά και σε πολιτικά παιχνίδια, επιχειρηματικά συμφέροντα, δολοπλοκίες.

Το βιβλίο ακολουθεί τη ζωή του Δημητρακόπουλου, παράλληλα με την ιστορία της Ελλάδας τα ταραγμένα χρόνια πριν και μετά το Β’ παγκόσμιο (αν και για να είμαστε ειλικρινείς, πότε δεν έζησε σε ταραγμένα χρόνια ο έλληνας) και φτάνει στα χρόνια της κρίσης όπου ο έλληνας δημοσιογράφος επιστρέφει στην πατρίδα του και πεθαίνει σε ηλικία 88 ετών. Ο πατέρας του μετανάστης στην Αμερική γύρισε στην Ελλάδα για να πολεμήσει στον Μεγάλο πόλεμο (Α’ Παγκόσμιος). Με τη λήξη του πολέμου ο Παναγιώτης μένει στην Ελλάδα, γνωρίζει τη σύζυγό του και μαζί αποκτούν το μοναχογιό τους Ηλία. Ο Ηλίας αν και παιδί συμμετέχει στην αντίσταση κατά των γερμανών την περίοδο της κατοχής, στην ομάδα ΟΑΓ, μια φιλοβασιλική αντιστασιακή ομάδα (σχεδόν άγνωστη στο μεγαλύτερο εύρος των ελλήνων στις μέρες μας) αν και ο Ηλίας δεν ήταν φιλοβασιλικός, το αντίθετο μάλιστα. Γνωρίζοντας μέλη της οργάνωσης, εντάχθηκε σε αυτή και ο ίδιος, όχι υπηρετώντας το βασιλιά αλλά την Ελλάδα. Στο βιβλίο αναφέρονται κάποιες από τις περιπέτειες και τα βιώματα του Ηλία κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά εγώ θα τα προσπεράσω και θα σας πάω όταν πλέον η Γερμανία έχει χάσει τον πόλεμο. Στην ηλικία των είκοσι ο Ηλίας αποφασίζει να εργαστεί ως δημοσιογράφος, ξεκινώντας τη σταδιοδρομία του στην Καθημερινή, και καλύπτοντας το ρεπορτάζ από την αμερικάνικη πρεσβεία.

Ο Ηλίας Δημητρακόπουλος ήταν ένα πρόσωπο που εκτιμούσε τις Η.Π.Α., ο πατέρας του είχε ζήσει στην Αμερική και ήταν θετικά προσκείμενος απέναντι στο δυνατό έθνος. Η συμπάθεια του όμως απέναντι στις Η.Π.Α. δεν τον εμπόδισε να βλέπει αντικειμενικά τις πληροφορίες και να τις μεταφέρει στο αναγνωστικό κοινό της εφημερίδας με τον ίδιο τρόπο. Κάτι όμως που έκανε τον αμερικανό πρέσβη καθώς και άλλα πρόσωπα της πρεσβείας, να αντιπαθήσουν τον νεαρό Δημητρακόπουλο, αλλά μη μένοντας μόνο στην αντιπάθεια, προσπάθησαν να παρουσιάσουν μια εικόνα του διαστρεβλωμένη τόσο στις Η.Π.Α. όσο και στην Ελλάδα και στους κύκλους που κυκλοφορούσε. Νεαρός ακόμη δημοσιογράφος και σε κάποια ταξίδια του στην Αμερική, ο Ηλίας προσεγγίστηκε από ανθρώπους των μυστικών υπηρεσιών με σκοπό να τον κάνουν πράκτορα τους, και μάλιστα με υψηλό οικονομικό αντίτιμο. Θεωρώντας όμως ότι δεν μπορούσε να υπηρετεί τη δημοσιογραφία και την ίδια ώρα να είναι πράκτορας, ο Ηλίας αρνήθηκε την πρόταση και τις δύο φορές που του έγινε. Ο Δημητρακόπουλος ήξερε ότι έπρεπε να προστατέψει τις πηγές που του έδιναν πληροφορίες και γνώριζε ότι από τη θέση του πράκτορα αυτό θα ήταν αδύνατον. Η άρνησή του αυτή, τον έκανε ακόμη πιο αντιπαθή στους κύκλους πολιτικών καθώς και προσώπων των μυστικών υπηρεσιών στην Αμερική. Την ίδια ώρα όμως έχαιρε της εκτίμησης πολλών άλλων προσώπων ακόμη και με δύναμη.

Η ζωή στην Ελλάδα κυλούσε με την πολιτική σκηνή να είναι πάντα ταραγμένη. Η δεξιά παράταξη του Κώστα Καραμανλή δεν επιθυμούσε με τίποτα να εναλλάσσεται στην εξουσία με την Ένωση Κέντρου του Γεώργιου Παπανδρέου. Τόσο το παλάτι σκεφτόταν να αναλάβει την εξουσία μια χούντα, ελεγχόμενη από το Βασιλιά Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Φρειδερίκη, όμως τα ίδια σχέδια είχε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, του οποίου οι σχέσεις δεν ήταν καλές με το παλάτι, και ζήτησε τη σύμπραξη των Η.Π.Α. για μια χούντα με τον ίδιο πρόεδρο -άλλωστε η ιστορία έχει δείξει ότι αγαπημένη ενασχόληση των Η.Π.Α. είναι να φυτεύει χούντες σε όποια χώρα θεωρεί προτεκτοράτο της, βλέπε Λατινική Αμερική-. Τελικά τους πρόλαβε η δικτατορία των συνταγματαρχών του Γεωργίου Παπαδόπουλου. Με τον Τομ Πάπας, έναν ελληνοαμερικάνο επιχειρηματία, στα μέσα και στα έξω με δουλειές στις Η.Π.Α. και στην Ελλάδα, να εξασφαλίζει την υποστήριξη του μελλοντικού προέδρου Νίξον στη χούντα, με το αζημίωτο πάντα. Χρυσές δουλειές έκανε ο Πάπας στη χούντα, την ίδια ώρα  μέρος του πληθυσμού βασανιζόταν. Η χούντα μάλιστα χρηματοδότησε μέσω του Πάπας την προεκλογική καμπάνια του Νίξον. Ο Δημητρακόπουλος ο οποίος είχε πιο κεντρώες αντιλήψεις υπέρ του Παπανδρέου, και έχοντας προκαλέσει και την εχθρότητα του Καραμανλή νωρίτερα, ήταν αναμενόμενο να μην είναι από τα αγαπημένα πρόσωπα της δικτατορίας. Αφού κατάφερε να αποδράσει από την Ελλάδα, μέσω φίλων του δημοσιογράφων στο εξωτερικό, ο Δημητρακόπουλος καταφεύγει στην Αμερική και εκεί αρχίζει τον αγώνα του ενάντια στη χούντα. Όμως αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εναντιώνεται κατά του προέδρου Νίξον και του Πάπας, που είχαν συμφέροντα με την υπάρχουσα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Η Αμερική ήταν πάντα παρεμβατική στην πολιτική κατάσταση της χώρα μας, ειδικά απ’ όταν ανέλαβαν τα ηνία από την Μεγάλη Βρετανία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, έπειτα από τη συμφωνία Τσώρτσιλ – Στάλιν για τις ζώνες επιρροής τους. Όμως και πριν ακόμη από τη δικτατορία, φρόντισαν να αλλάξει το εκλογικό σύστημα της Ελλάδας ώστε να βγαίνει ενισχυμένη η δεξιά και τα κόμματα που υποστήριζαν τα συμφέροντά τους ενάντια στο κέντρο και κυρίως στα κόμματα της αριστεράς.                       

Θα προσπαθήσω να κάνω μια σύμπτυξη αν και με τόσες πληροφορίες που αφορούν άμεσα τον έλληνα αναγνώστη και κυρίως όποιον ενδιαφέρεται για την πολιτική και την ιστορία της χώρας και δε θα σκεφτεί «Ωχ βρε αδερφέ, τι μας λες τώρα». Ο Δημητρακόπουλος αν και φίλος των Η.Π.Α. αντιμετωπίστηκε από την αρχή από κάποια στελέχη κυβερνήσεων, μυστικών υπηρεσιών και πρέσβεις ως εχθρός της Αμερικής, εξαιτίας της αντικειμενικότητάς του. Η Αμερικάνοι αξιωματούχοι θεωρούσαν ότι όποιος δε λέει μόνο όσα κάνουν καλό στην Αμερική, επιλέγοντας την αντικειμενικότητα μετατρέπεται αυτόματα σε εχθρό τους  με το σύστημα των μυστικών υπηρεσιών να προχωράει σε δυσφήμιση και στη δολοφονία του χαρακτήρα του. Πρόκειται για μια εμμονή πολλών αμερικανών, κυρίως σε υψηλές θέσεις, που δεν μπορούν να δεχτούν άλλο πέρα από κολακείες και όμορφα λόγια.

Μαθαίνουμε επίσης σε αυτό το βιογραφικό βιβλίο τα παιχνίδια και τις παρεμβάσεις των Η.Π.Α. στην Ελλάδα, και δεν είναι διόλου παράξενο να αναρωτηθεί κανείς πόσο ανεξάρτητη μπορεί να είναι η Ελλάδα τον 21^ο αιώνα, με τη μία ή την άλλη κυβέρνηση. «Είχαν ασκήσει πιέσεις στην ελληνική κυβέρνηση να αναθεωρήσει το εκλογικό σύστημα από απλή αναλογική σε πλειοψηφικό, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια καθαρή νίκη της συντηρητικής παράταξης στις εκλογές του 1951 και διασφαλίζοντας μια δεκαετία συντηρητικών κυβερνήσεων». Και λίγο παρακάτω «Η Ελλάδα είχε καταστεί ένα πιστό, μολονότι ευνουχισμένο, μέλος του ΝΑΤΟ, και ένας σημαντικός σταθμός για τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Είχαν επίσης σπείρει τους σπόρους για τη μεταγενέστερη λαϊκή δυσαρέσκεια και είχαν καλλιεργήσει την εξαρτημένη νοοτροπία ενός πελατειακού κράτους».

Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι όταν ο Δημητρακόπουλος έφτασε στην Αμερική για να παλέψει ενάντια στη χούντα και φέρνοντας στην επιφάνεια το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, το οποίο κατάφερνε με τον έναν ή άλλο τρόπο η κυβέρνηση του Νίξον, να κρατάει κρυμμένο, ενώ η πλειοψηφία της ελληνοαμερικάνικης κοινότητας, ακολουθώντας τους πολιτικούς, τους ελληνοαμερικάνικους αξιωματούχους και επιχειρηματίες, ήταν θετικά προσκείμενη στη χούντα. Ο λόγος άραγε να ήταν ότι είχαν αμερικανοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό, ξεχνώντας ή αδιαφορώντας για τις ελληνικές τους ρίζες, φυσικά βρίσκονταν και μακριά από το πρόβλημα, ή μήπως είχε ξυπνήσει μέσα τους η ταυτότητα του ραγιά; Στο βιβλίο φαίνεται καθαρά ότι αν η χούντα άντεξε εφτά ολόκληρα χρόνια, ήταν λόγω της στήριξης της κυβέρνησης Νίξον που φυσικά εξυπηρετούσε δικά της συμφέροντα.

Μπορώ να συνεχίσω να γράφω σελίδες επί σελίδων και πάλι δε θα αγγίξω ούτε το ένα δέκατο από όσα μου έκαναν εντύπωση, οπότε θα κλείσω γράφοντας το εξής. Μπορεί ο αναγνώστης που θα διαβάσει το βιβλίο, να μη συμφωνήσει με κάποιες από τις ιδεολογικές αντιλήψεις του κεντρικού ήρωα αυτής της βιογραφίας, σε κάποια περίοδο της ζωής του, όμως πρέπει να αναγνωρίσουμε κάτι στον Δημητρακόπουλο, πέρα από τον αγώνα του στη δικτατορία. Ότι η βασική ιδεολογία του Ηλία Δημητρακόπουλου, που γι ‘ αυτήν αγωνίστηκε ήταν να παρουσιάζει την αλήθεια όσο πιο αντικειμενικά γινόταν, κάτι που δε διακρίνουμε συχνά στις μέρες μας στους δημοσιογράφους όπως επισήμανε και στον επικήδειό του ο πρόεδρος της βουλής Απόστολος Κακλαμάνης που επέκρινε τους έλληνες δημοσιογράφους λέγοντας ότι υπέκυπταν σε πολιτικές και επιχειρηματικές επιρροές. Αλλά και ο συγγραφέας του βιβλίου, αποφεύγει να μας δείξει μια ωραιοποιημένη εικόνα των αμερικάνικων κυβερνήσεων και μυστικών υπηρεσιών, ακολουθώντας το παράδειγμα του Δημητρακόπουλου, αναζητώντας την αλήθεια και χαρίζοντας μας ένα ιστορικό ντοκουμέντο που με οδηγό τον Δημητρακόπουλο παρακολουθούμε τις σχέσεις της ισχυρής Αμερικής και της αποδυναμωμένης πάντα Ελλάδος. Από  το βιβλίο δε λείπουν παιχνίδια συμφερόντων με κατάχρηση εξουσίας, υποκλοπές, συκοφαντίες που δε βασίζονταν πουθενά, με σκοπό τη δολοφονία χαρακτήρα, εκβιασμούς. Σας θυμίζει κάτι; Όχι ε;

Μαίρη Β. 

Διαβάστε επίσης: