Κατά Ιωάννη
ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ
-Εκδόσεις Μίνωας-
«Μυστήριο ζώο ο άνθρωπος. Όσο καλός είναι, άλλο τόσο άγριος μπορεί να γίνει. Θηρίο να σε φάει, κι ας μην πεινάει».
Ο Ιωάννης, ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, γεννημένος στις αρχές του περασμένου αιώνα στα Χανιά χωρίς να έχει δεξί χέρι, ελκύει την χλεύη και τις ενοχλήσεις από τους συντοπίτες του. Την απουσία όμως του δεξιού του χεριού ο Θεός την έχει αντισταθμίσει με ένα εξαιρετικό ταλέντο στη ζωγραφική. Μόνο που κάποιες φορές ακόμη και το ταλέντο μπορεί να δημιουργήσει τον φθόνο και τη ζήλεια, δυσχεραίνοντας μια ήδη δύσκολη ζωή. Ο νεαρός Ιωάννης, ο οποίος θεωρείται από τη μητέρα του ως προσβολή εξαιτίας της αναπηρίας του, αλλά και για τα όσα ζωγραφίζει, θα τιμωρείται πιο σκληρά και επίμονα από την ίδια τη γυναίκα που τον έφερε στον κόσμο. Ο μόνος που φαίνεται να νοιάζεται πραγματικά για εκείνον είναι ο πατέρας του. Όταν παιδί ακόμη θα συναντήσει την κόρη μιας φιλικής τους οικογένειας, από τον τούρκικο μαχαλά, θα αναπτυχθούν αισθήματα ανάμεσα στα δυο παιδιά, τα οποία θα διατηρηθούν και θα αυξάνονται σε ένταση όσο θα μεγαλώνουν και τα ίδια. Όμως αυτός ο έρωτας ανάμεσα σε έναν χριστιανό και μια μουσουλμάνα μόνο σε αδιέξοδο θα μπορεί να φέρει τους δυο νέους.
Αφορμή να μάθουμε την ιστορία του Ιωάννη και της Περιχάν, θα είναι ο Σταύρος, ένας συντηρητής έργων τέχνης ο οποίος θα βρεθεί στην Ιερά Μονή της Παναγίας Ακρωτηριανής. Με ελευθερία κινήσεων από τον ίδιο τον ηγούμενο της μονής και με τις νέες τεχνικές που θα έχει στη διάθεση του ο Σταύρος, θα ανακαλύψει ότι μια ζωγραφισμένη αγιογραφία σε μια τάβλα, καλύπτει έναν άλλον πίνακα. Όταν θα φέρει στο φως έπειτα από χρόνια την κρυμμένη εικόνα, θα εκπλαγεί από το ταλέντο του άγνωστου καλλιτέχνη, όμως την ίδια ώρα θα αναρωτηθεί για την ταυτότητα του δημιουργού, μιας και δε θα υπάρχει καμία υπογραφή πάνω στον πίνακα. Η κρυμμένη εικόνα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αιρετική και δεν κάνει εντύπωση στον Σταύρο, αλλά ούτε και στη φίλη και συνάδελφο του Κατερίνα για ποιο λόγο μπορεί να κρύφτηκε πίσω από έναν άλλον πίνακα, όμως δεν παύει να είναι ένα καλλιτεχνικό αριστούργημα. Ο Σταύρος επιθυμεί να μάθει ποιος καλλιτέχνησε την εικόνα κι αυτό θα τον οδηγήσει σε κάποια λάθη, ενώ θα κρατήσει προς ώρας κρυμμένη την ανακάλυψή του από τους μοναχούς της μονής που τον έχουν εξουσιοδοτήσει να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί.
Το νέο μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη, που λόγω και της επιτυχίας της τηλεοπτικής μεταφοράς του βιβλίου του «Σασμός» έγινε ευρέως γνωστός, πέρα από το αναγνωστικό κοινό, παραμένει στον τόπο της καταγωγής του στην Κρήτη και μας παρουσιάζει την ιστορία του σε δυο χρόνους. Από τη μία η σκληρή πραγματικότητα που βιώνει ο Ιωάννης, όπου στα μυαλά των ανθρώπων η αναπηρία του τον καθιστά ‘‘άχρηστο’’ αγνοώντας το ταλέντο του κι από την άλλη στους νέους χρόνους ένας συντηρητής όπου αναγνωρίσει την αξία του έργου του και αναζητά την ταυτότητα του δημιουργού. Η προκατάληψη που αντιμετωπίζεται ο Ιωάννη έχει ως αποτέλεσμα να τραυματίζεται και ο ψυχισμός του όπου θα είναι και το πρώτο θύμα των όσων περνάει, όμως στο δρόμο του θα βρεθούν και άνθρωποι που θα τον εκτιμήσουν και θα τον βοηθήσουν, σαν από μηχανής Θεοί. Δεν είναι το ταλέντο του που αναγνωρίζουν αλλά βλέπουν σε εκείνον το ανθρώπινο πλάσμα το βαθιά τραυματισμένο, αυτοί είναι κι εκείνοι που γίνονται και το στήριγμα του, πέρα από το μεγάλο του έρωτα για την Περιχάν και τη θρησκευτική του λατρεία στη ζωγραφική. Αλλά και η ιστορία που εξελίσσεται στους χρόνους μας, δεν υστερεί σε δράση. Δεν είναι μόνο ο θαυμασμός του Σταύρου αλλά και ο ασκός του Αιόλου που θα ανοίξει άθελά του, που θα διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Το «Κατά Ιωάννη» θα αποτελέσει μια όμορφη καλοκαιρινή παρέα σε όσους επιλέξουν να το διαβάσουν.
Μαίρη Β.
Διαβάστε επίσης:
