Ιμαρέτ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ
ΙΜΑΡΕΤ*, Στη σκιά του ρολογιού
«Οι δυο πλουσιότεροι κάτοικοι της Άρτας είναι Ρωμιοί. Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι δεν ξέρουν παρά μόνο λίγες οθωμανικές λέξεις. Αυτοκρατορία είμαστε και ζούμε δεκάδες φυλές μαζί. Μια μακρινή πρόγονος μου ήταν Ρωμιά. Έτσι έχουν τα πράγματα, μπλεγμένα και ανακατωμένα στην ίδια χύτρα. Ζούμε στο Ιμαρέτ του Θεού…»
Στις 11 Απριλίου του 1854 στην Τουρκοκρατούμενη Άρτα γεννιούνται δυο αγόρια. Ένας Έλληνας και ένας Τούρκος, η μοίρα το φέρνει να γίνουν ομογάλακτοι, και ένας στενός δεσμός ανάμεσα στο Λιόντο και στο Νετζίπ θα ξεκινήσει από την βρεφική ηλικία και θα κρατήσει για μια ολόκληρη ζωή, παρά τις εθνικές και θρησκευτικές τους διαφορές. Μαζί τους ξετυλίγεται και η ζωή της ίδιας της πόλης, με την καθημερινότητα, τις συγκρούσεις ανάμεσα στους αλλόπιστους κατοίκους της, τον έρωτα και μια ανεξιχνίαστη δολοφονία που επηρεάζει και βασανίζει τους ήρωες. Διδακτικό με πολλές αναφορές στα ήθη και στα έθιμα των λαών που για χρόνια συνυπήρξαν κάτω από τον ίδιο ζυγό.
Το ιστορικό μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου, από τα πρώτα πεζογραφήματα του συγγραφέα εκδόθηκε για πρώτη φορά από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ το 2008, όπου απέσπασε το βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου το 2009. Το 2015 μεταφράστηκε στα Τούρκικα και επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ένα πραγματικά υπέροχο βιβλίο, ύμνος στη φιλία ανάμεσα στους ανθρώπους ‘‘εχθρικών’’ λαών, επιφανειακά διαφορετικών όμως ουσιαστικά όμοιων. Ο συγγραφέας αναφέρεται στο φανατισμό που προκαλεί ο εθνικισμός και επισημαίνει τα όσα ταλαιπώρησαν τα φτωχότερα στρώματα, που περνώντας από τον τούρκικο ζυγό, στα χέρια της βασιλοκρατούμενης Ελλάδας, εκείνη τους φέρθηκε σα μητριά και όχι σα μάνα. Αφού όσοι προύχοντες έκαναν κουμάντο κατά την Τουρκοκρατία διατήρησαν τα οφέλη τους και κυριάρχησαν και στη νέα πραγματικότητα.
Ένα μυθιστόρημα που εκτός από μια ευχάριστη συντροφιά είναι κάτι περισσότερο.
*Ιμαρέτ: Φιλανθρωπικά ιδρύματα εντός ή εκτός των πόλεων που προσέφεραν τροφή σε ταξιδιώτες, ενώ λειτουργούσαν και ως ορφανοτροφεία και πτωχοτροφεία. Τα πιο πλούσια προσέφεραν και τροφή για τα ζώα.
Μαίρη Β