Η ΞΕΝΗ ΤΟΥ 1854

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΛΥΚΟΥΔΗΣ

Η ΞΕΝΗ ΤΟΥ 1854

-ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ-

ΟΙ εκδόσεις Πατάκη, μας παρουσιάζουν ένα βιβλίο του προπερασμένου αιώνα, για να μας θυμίσουν πως τα δυνατά κείμενα αντέχουν στο χρόνο. Ένα βιβλίο με δύο αφηγήματα του συγγραφέα, το πρώτο δανείζει και το όνομά του στη συλλογή, το δεύτερο με τίτλο «Μαρασμός». Ο συγγραφέας διπλωμάτης στο επάγγελμα, έχει συγγράψει αρκετά κείμενα σε εφημερίδες της εποχής, και έχει ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Σαν διπλωμάτης έχει όλη τη γνώση της εποχής και χειρίζεται όμορφα το λόγο.  Τα δυο κείμενα δε θα τα απολαύσουμε μόνο για την λογοτεχνική τους αξία, αλλά και για την ιστορική τους. Θα μεταφερθούμε στην Αθήνα της εποχής του Λυκούδη, όχι πολύ πίσω, όπως ίσως πιστεύουμε.

Το πρώτο κείμενο αρχίζει «Δυστυχισμένη θεοκατάρατη χρονιά». Μήπως με τον ίδιο τρόπο δε θα άρχιζε και σήμερα το αφήγημά του;  Όσον αφορά την ξένη του έτους 1854, δεν είναι άλλη από την χολέρα που ήρθε στην Αθήνα, μέσω των πλοίων και την αποδεκάτισε. Και οι ομοιότητες με την Αθήνα του Covid -19 σήμερα πολλές. Όσοι μπόρεσαν από την πόλη, έφυγαν προς άλλες κατευθύνσεις (ακόμα και υπουργοί), σε αυτή την κατάσταση υπήρξαν ιατροί ήρωες, ενώ το ρουσφέτι θέριεψε. Υπήρχε νοσοκομείο αναφοράς, όπως το λέμε σήμερα, απαγορεύτηκε η κυκλοφορία μετά τις 8 το βράδυ, αυτό περισσότερο για να τηρηθεί η τάξη. Ενώ όπως και σήμερα συμβαίνει η υγειονομική κρίση έφερε και την πείνα. Ο αριθμός των θανάτων ήταν μεγάλος. Ταυτόχρονα από τη μια μεριά υπήρξαν απατεώνες έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την κατάσταση κι από την άλλη εκδηλώθηκε η αλληλεγγύη. Αλλά και οι Αδελφές του Ελέους, που βοηθούσαν τους πιο αδύναμους, με αντάλλαγμα την πίστη τους. Στο αφήγημα θα διαβάσουμε για την Μαρία Υψηλάντη, που βοήθησε στην όλη κατάσταση, αλλά θα ακολουθήσουμε και τη μαύρη μοίρα του Μήτρου του Πλεξήζα. Ενώ θα μάθουμε και για τους μόρτες (τουρκικη morti πεθαμένος/ιταλικά morti πληθυντικός του morto πεθαμένος), που ήταν άτομα από τα πιο εξαθλιωμένα τμήματα της κοινωνίας, κι αναλάμβαναν να μαζεύουν τους νεκρούς από τα σπίτια και τους δρόμους, αφού ήταν οι μόνοι που τολμούσαν και φλέρταραν με το θάνατο.

Όμως να σημειώσουμε πως τα χρόνια εκείνα, μετά την πίεση της Ρωσίας, να εμπλακούμε σε έναν πόλεμο (Κριμαϊκό) με την Τουρκία, την άρνηση Αγγλίας και Γαλλίας και την ανεπίσημη βοήθεια του Όθωνα, σε αντάρτικα σώματα εκτός των συνόρων, η χώρα δέχτηκε την επέμβαση από τις 2 συμμαχικές δυνάμεις (Αγγλία και Γαλλία), που αποβίβασαν σταδιακά 5000 άνδρες στον Πειραιά, επιβάλλοντας μια κατοχική κυβέρνηση υπό τον γνωστό Μαυροκορδάτο. Το αν η εικόνα αυτή έχει ομοιότητές ως προς τα εξωτερικά θέματα της Ελλάδος σήμερα, και εννοούμε την περίπλοκη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί,  το αφήνουμε να το κρίνει ο αναγνώστης

Όσον αφορά το δεύτερο κείμενο, αριστοτεχνικά ο Λυκούδης θα μας περιγράψει την ζωή ενός σκυλού, δείχνοντάς μας πόσο κοντά στον άνθρωπο είναι αυτό το ζώο, αλλά και πόση κακία μπορεί να βγάλει το ανθρώπινο είδος ενάντια στα άλλα, ακόμα και στο πιο πιστό σε αυτό. Αν και μικρότερο το δεύτερο κείμενο, δεν υπολείπεται σε αξία.

Ε.Φ.Β.

Διαβάστε επίσης: