Η Τετραλογία της Νάπολης 1 & 2
ELENA FERRANTE
Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ (ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ) – ΤΟ ΝΕΟ ΟΝΟΜΑ (ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ)
Η ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΑΠΟΛΗΣ
Η εκούσια εξαφάνιση της Λίλας, της καλύτερης φίλης της Έλενας, είναι η αφορμή για να επιστρέψει μέσα από τις αναμνήσεις η δεύτερη στα πρώτα χρόνια της ζωής τους σε μια φτωχογειτονιά της Νάπολης. Η Λίλα ήταν πάντα ζωηρή, στο σχολείο, στα παιχνίδια. Αντιμετώπιζε τα αγόρια σαν ίση και δεν τα φοβόταν, δεν έτρεχε να κρυφτεί όταν την πετροβολούσαν, παρέμενε στο πεδίο βολής τους και απέφευγε με έξυπνους ελιγμούς τις πέτρες, προκαλώντας το θυμό μα συνάμα και έναν κρυφό θαυμασμό που θα γιγαντωθεί, όταν τα χρόνια θα περάσουν και η Λίλα θα μεταμορφωθεί σε μια γοητευτική νεαρή γυναίκα που χωρίς καμία προσπάθεια θα προκαλεί τον πόθο σε συνομήλικους μα και σε μεγαλύτερους άντρες.
Από την άλλη η Λενού είναι πιο φρόνιμη. Θαυμάζει την ‘‘υπέροχη φίλη’’ της και αφήνεται να παρασύρεται σε διάφορα παιχνίδια στα οποία αποδεικνύουν το θάρρος τους, όπως όταν θα τολμήσουν να κατέβουν σε ένα σκοτεινό και βρωμερό υπόγειο για να βρουν τις κούκλες τους ή ακόμα χειρότερα όταν θα ανεβούν τα σκαλιά για το σπίτι του Δον Ακίλε –αφέντη και κυρίαρχου της γειτονιάς- για να απαιτήσουν να τους δώσει αυτό που υποθέτουν ότι τους πήρε. Μόνο δυο εξάχρονα παιδιά θα είχαν το θράσος να αντιμετωπίσουν τον άνθρωπο που διαφεντεύει ολόκληρη τη γειτονιά και που όταν περνάει, οι μεγάλοι σκύβουν το κεφάλι.
Με τη λήξη του δημοτικού οι πορείες των δυο κοριτσιών θα αλλάξουν, αυτό όμως δε θα τις εμποδίσει να διατηρήσουν τη φιλία τους και να τρέχει η μία για βοήθεια στην άλλη. Η Λενού θα αποκτήσει με το πέρασμα των χρόνων μια ακόμα σύμμαχο που θα τη βοηθήσει και θα τη στηρίξει στη σταδιοδρομία της, βάζοντας τις βάσεις για να χτίσει το μέλλον της. Κι αν για εκείνη σημαντικό είναι να κρατάει τις απογοητεύσεις και τους ενθουσιασμούς της κρυμμένους μέσα της, αντιθέτως μεγαλώνοντας η Λίλα που μαζί με την ομορφιά της και λόγω του ατίθασου χαρακτήρα της, θα αποκτήσει θαυμαστές και μαζί με αυτούς θα έρθουν και τα προβλήματα, δε θα διστάζει να στραφεί στη Λενού για να φέρει εις πέρας τα σχέδια της.
Οι ζωές των δυο συνομήλικων κοριτσιών σε όλη την πορεία τους θα μοιάζουν με συγκοινωνούντα δοχεία, που όταν το ένα θα γεμίζει το άλλο θα αδειάζει!
«Καθετί στον κόσμο βίωνε μια ευάλωτη ισορροπία, τον απόλυτο κίνδυνο, κι όποιος δε δεχόταν να διακινδυνέψει, μαράζωνε σε μια γωνιά, χωρίς την παραμικρή πίστη απέναντι στη ζωή».
Ο κεντρικός άξονας της ιστορίας μπορεί να μην είναι ξεχωριστός, ίσως να έχουμε δει παρόμοιες ταινίες, να έχουμε διαβάσει κάτι αντίστοιχο σε βιβλία, όμως ο τρόπος που συμπεριφέρονται όλοι οι ήρωες του, οι συνθήκες μέσα στις οποίες βιώνουν τον πόνο, την απόρριψη, την πάλη, την αντιζηλία, το φόβο, το κάθε τι, είναι αυτό που θα κερδίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ο γιος που σιχαίνεται τον πατέρα και που θα λειτουργήσει με όμοιο τρόπο όσο κι αν πιστεύει, κι αν επιθυμεί ότι είναι διαφορετικός. Η εξαιρετική μαθήτρια, η οποία θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη μόρφωση της και που από την ανάγκη της να διατηρήσει έστω στο μυαλό της την πρωτιά θα ανταγωνίζεται τις γνώσεις της φίλης της, μελετώντας μόνη της. Η σύζυγος που θα σκορπάει τα χρήματα του συζύγου της για να βοηθήσει τους φίλους της, που θα συμπεριφέρεται με τρυφερότητα προκειμένου να γίνει αρεστή κι όταν κάποτε δεν τα καταφέρει θα κατεβάσει το προσωπείο και θα γίνει με μιας σκληρή ή άραγε θα φορέσει ένα, για να καταφέρει να ανταπεξέλθει;
Όλα έχουν γραφτεί, όλα έχουν ειπωθεί, ίσως όμως οι δημιουργοί θα μπορούσαν να επενδύσουν στους χαρακτήρες των ηρώων τους
και από εκεί να ξεπηδήσει κάτι φρέσκο και καινούργιο.
Κι ενώ είναι ένα σύνολο βιβλίων που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ελαφριά λογοτεχνία, το κοινωνικό καθώς και το πολιτικό περιεχόμενο του πρέπει να βγάλει από το μυαλό των επικριτών του αυτόν τον εύκολο και για πολλούς υποτιμητικό χαρακτηρισμό.
«Ξέρεις τι είναι οι πληβείοι» «Ναι, κύρια». Το τι ήταν οι πληβείοι το έμαθα εκείνη τη στιγμή και με μεγαλύτερη σαφήνεια απ’ ότι πριν από χρόνια που με είχε ρωτήσει η Ολιβιέρο. Πληβείοι ήμασταν εμείς. Πληβείοι ήταν αυτοί οι καυγάδες για το φαγητό και το κρασί, οι φιλονικίες για το ποιος θα σερβιριστεί, πρώτος και καλύτερος, εκείνο το βρωμερό πάτωμα πάνω στο οποίο πατούσαν και ξαναπατούσαν οι σερβιτόροι, εκείνες οι όλο και πιο χυδαίες προπόσεις».
Δεν είναι βιβλίο μιας εύκολης ζωής με την ανέλπιστη επιτυχία να δείχνει με το δάχτυλο έναν τυχερό και να του πηγαίνουν όλα δεξιά. Αντιθέτως είναι βιβλίο μόχθου που μόλις κλείσεις τον έναν τόμο, η Ferrante σε αναγκάζει να τρέξεις στο βιβλιοπωλείο να αγοράσεις τον επόμενο. Τα δυο πρώτα βιβλία εκδόθηκαν στη γλώσσα μας με διαφορά έξι μηνών. Για όσους τυχερούς που δεν τα έχουν διαβάσει ακόμα αλλά υπάρχει η τετραλογία της Νάπολης στη λίστα με τα βιβλία που θέλουν στη βιβλιοθήκη τους, πλέον κυκλοφορεί ολόκληρη η τετραλογία στα ελληνικά. Για όσους πάλι που όταν ξεκινάτε ένα βιβλίο το μυαλό σας έχει μείνει κολλημένο στο προηγούμενο, θα είναι ιδανική, αναγνωστική συντροφιά.
Μαίρη Β.
Διαβάστε επίσης:
