Η ΙΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΤΟΥΑΖ

ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΤΡΑΥΛΟΥ

-Εκδόσεις Διόπτρα-

«Όλοι μπορούμε να αγαπήσουμε. Το θέμα είναι τι σημαίνει αγάπη για τον καθένα μας και σε ποια κλουβιά δέχεσαι για χάρη της να κλειστείς».

Έχοντας χάσει το γιο της σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα η Αίθρα βυθίζεται στο πένθος αλλά κυρίως στις τύψεις, μιας και θεωρεί τον εαυτό της υπεύθυνο για τον θάνατο του γιού και του συζύγου της, εφόσον η απόφαση της πυροδότησε μια αντίδραση που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατό τους. Εκτός όμως από το πένθος της, η μητέρα της που προσπαθεί να της επιβάλει την άποψή και την επιθυμία της από νεαρή ηλικία, απομακρύνεται από κοντά της, με την Αίθρα να μην έχει κανέναν να την στηρίξει και να βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στην ενοχή της. Ο μόνος που θα προσπαθήσει να της δώσει έμπνευση για ζωή είναι ο Κορνήλιος, ο φίλος και παλιός συμφοιτητής της, με τον οποίο μοιράζονται το ίδιο πάθος για την αρχαιολογία, αν και η Αίθρα έχει ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο. Ο Κορνήλιος αγαπώντας από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας τους την Αίθρα, προτιμάει να παραιτηθεί από μια μεγάλη ανασκαφή, με ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα της παγκόσμιας αρχαιολογίας και να δώσει τη θέση του στην Αίθρα, με την ελπίδα ότι αυτό θα της δώσει το έναυσμα να κινηθεί ξανά, άλλωστε η ανασκαφή αυτή οφείλεται σε μια δική της εργασία, την οποία απέρριψε ο καθηγητής της και ήταν ο λόγος να παρατήσει η Αίθρα την κλίση της.

Στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος, η συγγραφέας μας ταξιδεύει τρεις χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, όταν η Ιφιγένεια μεγάλωνε στο παλάτι του πατέρα της Αγαμέμνονα, με παραμάνα μια αμαζόνα. Μικρό κορίτσι ακούγοντας τις ιστορίες των γυναικών που δεν χρειάζονται άντρα στο πλευρό τους για να τις προστατεύσει, αφού έχουν αναλάβει μόνες τους την προστασία τους, η Ιφιγένεια ονειρεύεται να γίνει και η ίδια αμαζόνα, αν και η μοίρα των μυκηναίων πριγκιπισσών είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη των αμαζόνων, και της Ιφιγένειας ακόμη πιο θλιβερή μιας και θα γίνει θυσία, μετά την ύβρη του πατέρα της να σκοτώσει το ελάφι της Αρτέμιδος. Η θεά Άρτεμης όμως θα αποφασίσει να χαρίσει τη ζωή στην Ιφιγένεια, μεταφέροντας την στη Ταυρίδα και την κάνει ιέρια στο ναό της. Η δωδεκάχρονη Ιφιγένεια θα ερωτευτεί, θα πάρει λάθος αποφάσεις και θα κάνει συμφωνίες που στην ουσία δεν την ευνοούν, θα υποταχθεί στη μοίρα της, θα επαναστατήσει. Όμως το σημαντικότερο είναι ότι η Ιφιγένεια θα γίνει μάρτυρας στη μάχη αντρών και γυναικών και με τον τρόπο της θα πολεμήσει και η ίδια, όμως έναν διαφορετικό εχθρό, εκείνον που θέλει τους άντρες και τις γυναίκες εχθρούς.

Η αλήθεια είναι ότι η Τραυλού εμπνέεται από τη μυθολογία, στο δεύτερο μέρος εμπλέκει τους χαρακτήρες Θεούς και θνητούς, βασιλιάδες και σκλάβους και μας δίνει μια εντελώς διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της Ιφιγένειας, κυρίως από τη στιγμή που φεύγει από το πατρικό της, όταν ο πατέρας της τη θυσιάζει και η Άρτεμης τη σώζει. Με ενόχλησε αυτό; Προσωπικά όχι και ο λόγος είναι ότι η ιστορία της Τραυλού δεν αποσκοπεί στην ευχαρίστηση του κοινού, δεν ‘‘χαριεντίζεται’’ με τους ήρωες της μυθολογίας για να φτιάξει ρομάντζα προς γενική κατανάλωση και ευχαρίστηση, αλλά σκοπεύει να μιλήσει για τις διαφορές που χωρίζουν δύο στρατόπεδα, μα και για τις ομοιότητες  που κανείς δεν τους δίνει σημασία. Η Ιφιγένεια είναι θύμα των Θεών, το ίδιο όμως και ο Θόας, μπορεί το ελάφι να κάνει ειρήνη με τον λύκο ή τα αιματηρά ένστικτα του δεύτερου θα κατατροπώσουν το πρώτο; Η Τραυλού μας προειδοποιεί πριν ξεκινήσει το μυθιστόρημά της με τα λόγια του Κάφκα «Πιστεύω πως πρέπει να διαβάζουμε μόνο εκείνα τα βιβλία που μας πληγώνουν και μας μαχαιρώνουν. Εάν το βιβλίο δε μας ξυπνά με ένα χτύπημα στο κεφάλι, για ποιον λόγο να το διαβάζουμε;»

Το αποτέλεσμα του μυθιστορήματος είναι ένα υφαντό, ένας πίνακας που μόνο τελειώνοντας το δεύτερο μέρος αντιλαμβάνεσαι την αξία του, αφού πλέον έχει ολοκληρωμένη εικόνα ο αναγνώστης αυτού που διάβασε, και μπαίνουν κομμάτια στη θέση τους κι από το πρώτο. Το τρίτο μέρος είναι απλά ο επίλογος, που η συγγραφέας κλείνει κάθε εκκρεμότητα. Δυνατό μυθιστόρημα, αλλά όχι εύκολο ανάγνωσμα, για να περάσει κάποιος απλά την ώρα του και να ξεκουραστεί ή να νιώσει όμορφα. Θα κλείσω με τη φράση της συγγραφέως «Η σκλαβιά δεν ταιριάζει σε ανθρώπους που σκέφτονται».

Μαίρη Β.