Η ΑΛΛΗ ΓΚΡΕΙΣ

 
 
 

ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ ΑΤΓΟΥΝΤ

Η ΑΛΛΗ ΓΚΡΕΙΣ

-Εκδόσεις Ψυχογιός-

Στα δεκαέξι της χρόνια, η Γκρέις Μάρκς έχει καταδικαστεί μαζί με τον συνάδελφο της, για τη διπλή δολοφονία του εργοδότη τους και της  οικονόμου του. Η ποινή αυτών θάνατος δια απαγχονισμού. Λόγω της νεαρής της ηλικίας και του φύλου της η ποινή της Γκρέις θα μετατραπεί σε ισόβια κάθειρξη, τύχη την οποία δεν έχει ο συνεργός της, ο οποίος μέχρι την τελευταία στιγμή θα επιμένει ότι η Γκρέις τον προέτρεψε να διαπράξει το διπλό φονικό.

Δεκαέξι χρόνια μετά τους φόνους, η Γκρέις ζει στη φυλακή, με καθημερινό χρέος να μεταφέρεται στο σπίτι του διευθυντή των φυλακών και να κάνει κάποιες οικιακές δουλειές καθώς και να ράβει. Ένας νεαρός γιατρός, αριστοκρατικής καταγωγής από τις Η.Π.Α., ζητάει την άδεια να περνάει χρόνο μαζί της και με τις μεταξύ τους συζητήσεις αλλά και με διάφορες νέες μεθόδους να προσπαθήσει να ρίξει φως και να βοηθήσει τη γυναίκα να ανακτήσει τις χαμένες της αναμνήσεις από τη μέρα που διαπράχθηκαν οι φόνοι, για τους οποίους  θεωρείται  ένοχη.

Η ζωή της Γκρέις, από τα παιδικά της χρόνια, που μεγαλώνει σε μια πολύτεκνη οικογένεια στη Βόρεια Ιρλανδία, με έναν πατέρα αλκοολικό, το ταξίδι της οικογένειας από την Ευρώπη στον Καναδά και η επαγγελματική της σταδιοδρομία ως υπηρέτρια σε πλούσια σπίτια, θα ξεδιπλωθεί  και θα παραδοθεί στο γιατρό, ως τη στιγμή των φόνων. Θα καταφέρει άραγε ο νεαρός και φιλόδοξος Σάιμον Τζόρνταν με όλη του την ευαισθησία να τη βοηθήσει να ανακτήσει τις μνήμες της; Η φυλακισμένη λέει την αλήθεια, ότι είναι θολές στο μυαλό της οι στιγμές των δολοφονιών ή υποκρίνεται για να διασφαλίσει την υποστήριξη ανθρώπων που μάχονται για την αθώωση της; Ακολουθεί τις συμβουλές του δικηγόρου της ή είναι μια προσωπική γραμμή υπεράσπισης που διατηρεί με πονηρία για να μην αποκαλύψει την πραγματική της φύση;

Η Μάργκαρετ Άτγουντ παίρνει πραγματικά πρόσωπα κι ένα αληθινό συμβάν που συντάραξε τον Καναδά του 19ου αιώνα και γράφει ένα αριστοτεχνικό μυθιστόρημα εποχής. Η Γκρέις Μάρκς ως αληθινό πρόσωπο, δίχασε τη δεκαετία του 1840, χωρίς να παραδεχτεί ποτέ την ενοχή της, ενώ υπήρξε πηγή έμπνευσης για πολλά βιβλία τόσο την εποχή εκείνη όσο κι αργότερα. Υπήρξαν εκείνοι που επιθύμησαν την καταδίκη της και δεν πίστεψαν στους ισχυρισμούς της, όμως υπήρξαν και εκείνοι που τη στήριξαν, στάθηκαν στο πλευρό της και πάλεψαν να βγει από τη φυλακή. «Η άλλη Γκρέις» είναι προϊόν μυθοπλασίας –έχουμε δει πως σε αρκετά βιβλία ιστορικά πρόσωπα δρουν εντελώς έξω από τα πραγματικά πλαίσια, κατά το δοκούν αποκλειστικά της φαντασίας του συγγραφέα-. Απ’ ότι φαίνεται όμως η Άτγουντ έχει κάνει την έρευνα της, τόσο ως προς την εποχή όσο και ως προς το πρόσωπο της κεντρικής ηρωίδας της, χωρίς να θέλει να βγάλει απόφαση αν ήταν αθώα ή ένοχη. Όπως και να έχει όμως, η συγγραφέας είναι υποχρεωμένη στο βιβλίο της να δώσει μια εκδοχή για το τι συνέβη, τουλάχιστον στην υπόθεση της, για να μη μείνει ένα ανολοκλήρωτο έργο. Και η εκδοχή αυτή που θα δοθεί από την Άτγουντ αν και μπορεί να φανεί πολύ μυθιστορηματική σε πρώτη ανάγνωση, θα ικανοποιήσει και τον πιο πραγματιστή αναγνώστη της, μιας και έπειτα από σχεδόν δυο αιώνες από τη διπλή δολοφονία η επιστήμη έχει προοδεύσει και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα γνωρίζει πράγματα που δε γνώριζε τον 19ο.

Η απλοϊκή αφήγηση από ‘‘το στόμα’’  της Γκρέις με όλα τα «του είπα» και «μου είπε» που χρησιμοποιεί, καταφέρνουν το αποτέλεσμα στο οποίο προφανώς να αποσκοπεί η συγγραφέας του, στην αμεσότητα δηλαδή του λόγου της ηρωίδας της , μιας γυναίκας όχι ιδιαίτερα μορφωμένης που όμως έχει την ικανότητα να σκέφτεται μόνη της.

«Υπάρχουν πάντα άνθρωποι που θα σε εφοδιάσουν με δικούς τους λόγους, κι επιπλέον θα στους βάλουν απευθείας στο στόμα • κι αυτό το είδος ανθρώπων είναι σαν τους εγγαστρίμυθους, σε πανηγύρια κι επιδείξεις κι εσύ είσαι απλώς η ξύλινη μαριονέτα τους».

Ενώ ο ανομολόγητος σαρκασμός της, απέναντι σε όσα δε γνωρίζει ο αριστοκράτης και μορφωμένος ιατρός της για την απλή καθημερινότητα, επειδή ποτέ δε νοιάστηκε να μάθει, παρουσιάζει καθαρά την ταξική απόσταση. Αυτή τη φορά υπέρ της πρώτης, μιας και μπορεί να μην έχει μορφωθεί, όμως την ίδια ώρα ξέρει να ανταπεξέρθει σε πραγματικές συνθήκες ζωής χωρίς να χρειάζεται τη φροντίδα τρίτων προσώπων. 

Όταν πήρα στα χέρια μου το βιβλίο, δυο άλλα αγαπημένα μυθιστορήματα μου ήρθαν στο μυαλό. «Το θαύμα» της Emma Donoghue (εκδόσεις Παπαδόπουλος) καθώς και «Το Κουκλόσπιτο» της Burton Jessie (εκδόσεις Πατάκη). Με λίγα λόγια είχα ανεβάσει τον πήχη των προσδοκιών μου από νωρίς πολύ ψηλά, κατά κάποιο τρόπο άδικο για ένα βιβλίο. Όμως «Η άλλη Γκρέις» κατάφερε και στάθηκε στο ύψος αυτών μου των προσδοκιών!    

Μαίρη Β.

 

 

Διαβάστε επίσης: