ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΣΩ ΜΙΑ ΖΩΗ – Ο Φάκελος Λουίς Τιλ-

JOHN EDGAR WIDEMAN

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΣΩ ΜΙΑ ΖΩΗ – Ο Φάκελος Λουίς Τιλ-

-Εκδόσεις Πόλις-

Με το λιτό του εξώφυλλο και το απλό γραφικό του, το βιβλίο του John Edgar Wideman «Γράφοντας για να σώσω μια ζωή» βασισμένο στο φάκελο του Λουίς Τιλ, στο μόνο που έχει να ποντάρει να κερδίσει τον υποψήφιο αναγνώστη, είναι η ιστορία του. 

Ποιος όμως είναι ο Λουίς Τιλ; Ένας έγχρωμος πατέρας που τον ανακάλεσαν από τους νεκρούς για να απαλλάξει τους λευκούς που είχαν βασανίσει και σκοτώσει τον γιό του.

Το 1955 ήταν ένα παράξενο καλοκαίρι για το συγγραφέα, ερωτεύτηκε, έκανε έρωτα για πρώτη φορά και απογοητεύτηκε. Το καλοκαίρι τελείωσε με τη δολοφονία ενός μαύρου αγοριού, του Έμετ Λούις ΤΙλ, που έφυγε από το Σικάγο και πήγε στο Νότο να επισκεφτεί κάποιους συγγενείς του. Το σφύριγμα επιδοκιμασίας σε μια λευκή γυναίκα σήμανε την αντίστροφη μέτρηση για τον δικό του θάνατο, αφού πρώτα προηγήθηκαν τα βασανιστήρια, για να επιστρέψει στη μητέρα του στο Σικάγο μέσα σε ένα φέρετρο, με πρησμένο από το ξύλο πρόσωπο. Όταν ο λευκός δεν μπορεί να έχει σκλάβο και να καταδυναστεύει το μαύρο, γίνεται ρατσιστής και καταλήγει δολοφόνος του.

Η δολοφονία του Έμετ Τιλ, ενός  αγοριού με κοινή ηλικία και χρώμα επιδερμίδας με τον συγγραφέα θα έλεγε κανείς ότι γίνεται εμμονή για τον Wideman. Όμως δε νομίζω ότι έχει να κάνει με τη συγκεκριμένη δολοφονία αποκλειστικά. Πόσοι και πόσοι μαύροι  στερήθηκαν τη ζωή, με το έτσι θέλω κάποιων και όμως δε μετράνε αυτές οι χαμένες ζωές αφού από άκρη σε άκρη στα δικαστήρια της Αμερικής οι δολοφόνοι κηρύσσονται συστηματικά αθώοι. Μέσω ενός βίντεο γίναμε όλοι μάρτυρες της δολοφονίας από αστυνομικούς του Floyd, μόλις λίγους μήνες νωρίτερα. Ο αδικημένος, φέρει της αδικία της φυλής, της ράτσας, της ιδεολογίας ακόμη, ως ένα επιπλέον μέλος και πως μπορεί να αλλάξει αυτό αφού και σήμερα αδικούνται, δολοφονούνται, δυναστεύονται οι δικοί του άνθρωποι.

Ο συγγραφέας δε θα σταθεί τόσο στη δολοφονία του Έμετ Τιλ, αλλά στην πράξη και την καταδικαστική απόφαση του πατέρα, όταν υπηρέτησε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στην Ευρώπη. Ο Wideman ζητάει το φάκελο της υπόθεσης του Λούις Τιλ και παρά τα μεγάλα κενά προσπαθεί να τον εξετάσει και να βγάλει συμπεράσματα από αυτόν και πέρα από αυτά που αναφέρει ή που δεν αναφέρει. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ίσως σας θυμίσει ως ένα βαθμό το «Κατηγορώ» του Εμίλ Ζολά, και την υπόθεση Ντρέυφους, στα 1894. Μόνο που ο Wideman δεν εξετάζει απλά τα γεγονότα,  αλλά φαντάζεται να συμβαίνουν, με διάφορες παραλλαγές, αυτά για τα οποία κατηγορήθηκε ο μαύρος στρατιώτης μόλις πενήντα χρόνια έπειτα από τον γάλλο (εβραϊκής καταγωγής) λοχαγό. Τι ήταν αυτό που τον έστειλε στο ικρίωμα και που έδωσε την ευκαιρία να αθωωθούν οι δολοφόνοι του γιού του έντεκα χρόνια από το δικό του θάνατο.

Ο συγγραφέας αν και θέτει ερωτήματα, δε χρησιμοποιεί ερωτηματικά. Ίσως για τον μαύρο, ο κόσμος που έφτιαξε ο λευκός στα μέτρα του, δε σηκώνει ερωτηματικά.

Τη ζωή του έφηβου συγγραφέα μπορείτε να τη δείτε και ως την χαμένη ζωή που θα μπορούσε να είχε ο Τιλ αν δε δολοφονούταν. Ο μαύρος στις Η.Π.Α. παραμένει ‘‘μαύρος’’ αλλά πέρα από το ρατσιστικό υπόβαθρο της συνθήκης αυτής, έχει να κάνει και με την οικονομική κατάσταση που έχει ο πολίτης. Κάποιος μαύρος θα δολοφονηθεί άμεσα, αλλά ένας λευκός θα δολοφονηθεί έμμεσα, αφού δε θα ενδιαφερθεί η πολιτεία , δε θα υπάρξει πρόνοια και θα πεθάνει παγωμένος στο δρόμο. Οπότε ο λευκός που νιώθει ανώτερος του μαύρου αλλά δεν έχει οικονομική ευημερία, πέρα από λίγα ψιλά στην τσέπη ή μια σκάρτη δουλειά, ας μη νιώθει τον εαυτό του ανώτερο του μαύρου ή μελαμψού, αλλά να ψάξει να βρει αλλού τα αίτια για την άθλια ή μέτρια ποιότητα στη ζωή του. Γιατί από τη βάση ξεκινάει πάντα το κακό, και από την ψευδαίσθηση της ανάγκης να νιώθεις ανώτερος από εξωτερικούς παράγοντες και όχι ουσιαστικούς.

«Η ζωή του καθενός από εμάς, όσο και αν αγκιστρωνόμαστε πάνω της, είναι μια κλωστή που δεν είναι πουθενά στερεωμένη και που δε θα μας βγάλει από τον λαβύρινθο».

Μαίρη Β.

Διαβάστε επίσης: