ΓΙΝΑΤΙ, ο σοφός της λίμνης

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ

-Εκδόσεις Ψυχογιός- 

«Ασμαλίκι στα βλάχικα θα πει βεντέτα. Σκότωσες άνθρωπο μας, θα σκοτώσω κι εγώ από τη δική σου φαμίλια. Όχι γυναίκα· αρσενικό, και με νέο αίμα να κυλά στις φλέβες του».

Ο Ζώτος έφυγε διωγμένος από το σπίτι και το χωριό του για να μην εκπληρωθεί το ασμαλίκι, όμως κι ο ίδιος φεύγοντας έριξε μαύρη πέτρα πίσω του, όχι από φόβο αλλά από γινάτι. Παρασυρμένος από τα κουτσομπολιά των συγχωριανών του όσον αφορούσαν τη μάνα του και ξεστομίζοντας σκληρά λόγια εναντίον της, ρίχνοντας τη χήρα, που μόνο μάρτυρα της τιμής και της πίστης της είχε μέχρι τότε τον άντρα της, σε δυσμένεια.

Στα Ιωάννινα όπου θα καταλήξει προσπαθεί να επιβιώσει κάνοντας όποια δουλειά του τύχει, παρά του ότι είχε για τα ψηλά τον εαυτό του. Έχοντας σβήσει το παρελθόν του, όχι μόνο για να κρύψει τα ίχνη από τους κυνηγούς του αλλά και από γινάτι για τη μητέρα του, θα έρθει σε επαφή με διάφορους ανθρώπους. Θα κάνει φίλους, θα προκαλέσει τον πόθο και την οργή και θα πέσει κι ο ίδιος θύμα του έρωτα για μια μουσουλμάνα γιαννιώτισσα. Ο έρωτας τους δυνατός και αμοιβαίος, θα πρέπει να μείνει κρυφός, αφού δεν τους χωρίζει μόνο η θρησκεία αλλά και η εκστρατεία των ελληνικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία και όλα όσα θα ακολουθήσουν κάνοντας πιο έντονο το μίσος ανάμεσα στους έλληνες και τους τούρκους. Τόσο για το Ζώτο όσο και για τη Χαβαή ο ένας για τον άλλον είναι πάνω από έθνη και θρησκείες, όμως υπάρχει και ο περίγυρος που τους περιορίζει. Τι επιλογές έχουν όταν θα αρχίσει η ανταλλαγή των πληθυσμών και με τη Χαβαή να πρέπει να μετοικήσει στην Τουρκία μακριά από τον άντρα που αγαπάει; Πολλές φορές θα πέσουν θύματα μηχανορραφιών, άλλες ανθρώπων, άλλες της ίδιας της μοίρας και άλλες του ίδιου τους του γινατιού.

Του νέο βιβλίου του Γιάννη Καλπούζου δεν είναι μόνο μια ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δυο ανθρώπους διαφορετικής εθνικότητας και πίστης, είναι σαν την ίδια τη ζωή, με τα όμορφα και τα άσχημα της και με ένα έντονο ψηφιδωτό χαρακτήρων. Κάποιους από αυτούς του έχει ορίσει το παρελθόν του, κάποιοι που ζουν έντονα το παρόν αλλά και με εκείνους που στοχεύουν στο μέλλον.

«Οι γυναίκες εδώ υπάρχουν απλώς για να διαβεί η ζωή τους. Εγώ αντέδρασα. Επιχείρησα να αγγίξω το όνειρο».

Έντονο σε λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία, προβάλει στην οθόνη του μυαλού μας τα Ιωάννινα της περιόδου 1917-1927. Η λογοτεχνία που είναι βασισμένη στην ιστορία όταν έχει γίνει έρευνα σε βάθος, είναι ικανή να καλύψει κενά σε γνώσεις που μπορεί να έχει κάποιος αναγνώστης στην ιστορία και να πάρει χρήσιμες πληροφορίες για το εθνικό μας παρελθόν.

«Η Ιστορία, για οποιονδήποτε λαό και άνθρωπο, αποτελεί τον δρόμο που μας οδήγησε ίσαμε δω».

Πέρα από τη λογοτεχνική του αξία και την ευχαρίστηση που θα πάρει ο αναγνώστης διαβάζοντας μια όμορφη και «ζωντανή» πλοκή, μπορεί να εκτιμήσει και την ιστορική αξία που κρύβεται στο παρόν βιβλίο. 

Μαίρη Β.