ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΙΚΡΟΔΙΗΓΗΜΑ (1974-2024)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Π.ΕΝΙΓΟΥΕΪ

-Εκδόσεις άνω τελεία-

Μια ενδιαφέρουσα έκδοση από τις εκδόσεις Άνω Τελεία, κυκλοφόρησε πρόσφατα, σε επιμέλεια του συγγραφέα Π. Ένιγουεί, που μας παρουσιάζει ένα πλήθος μικροδιηγημάτων όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου. Αλλά ας δούμε τι είναι μικροδιήγημα, μια υπερβραχεία αφήγηση, με σκοπούς είτε απλώς αφηγηματικούς είτε (και) διδακτικούς, όπως αναφέρει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, που κάνει και την Εισαγωγή του βιβλίου. Αν και τέτοια κείμενα υπάρχουν από την αρχαιότητα, μόλις το 1981 εμφανίστηκε ο όρος από την Κουβανή μελετήτρια Ντολόρες Κοχ.

Ας δούμε όμως τι θα διαβάσουμε, εκτός τον δωδεκασέλιδο πρόλογο-ανάλυση του Ένιγουεί,  υπάρχουν 118 μικροδιηγήματα στο βιβλίο, τα περισσότερα γύρω στις δύο σελίδες, ενώ υπάρχουν διηγήματα από έντεκα λέξεις ως τέσσερις σελίδες, και χωρίζονται σε εννέα ενότητες, πολιτικά, ερωτικά αστυνομικά κ.α. Υπάρχει σε αυτά ένα αδημοσίευτο κείμενο, κείμενα γνωστών λογοτεχνών και λιγότερο γνωστών, ένα του επιμελητή, μικροδιηγήματα που εκδόθηκαν ή δημοσιεύτηκαν στο ίντερνετ σε ιστολόγια, ακόμα και στο  facebook. Όσον αφορά τα αστυνομικά, η πλειοψηφία τους συγκεντρώθηκε από το ιστολόγιο της ΕΛΣΑΛ.

Ας αφήσουμε όμως τα αριθμητικά στοιχεία, κι ας δούμε τα κείμενα, γιατί η λογοτεχνία πέρα των άλλων είναι και απόλαυση. Και παρά την μικρή τους έκταση τα περισσότερα κείμενα, πλην ελαχίστων είναι απολαυστικά, και λόγω και του μικρού τους όγκου μπορούν να διαβαστούν εύκολα και οπουδήποτε, χωρίς να σας αγχώσουν αν θα φτάσετε στο τέλος της κάθε ιστορίας. Δεν θα προτείνω τα αγαπημένα μου, γιατί ήταν πολλά και όλα έχουν την αξία τους.

Όπως αναφέρει ο επιμελητής το μικροδιήγημα ως είδος πεζογραφίας, χαρακτηρίζεται από τη συντομία, την πυκνότητα και την αφοπλιστική αμεσότητα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λόγος για αυτό. Σίγουρα το κάθε λογοτεχνικό κείμενο έχει την αξία του, παρόλο που το μυθιστόρημα είναι το κυρίαρχο στους αναγνώστες. Αν και η δομή είναι μικρή και η ανάπτυξη πρέπει να περιοριστεί, μπορεί να δοθεί περιγραφικά μια ιστορία, μια εικόνα ή μια σκηνή. Ίσως δεν μπορούν να εμφανιστούν πλήρως οι χαρακτήρες των ηρώων, αλλά και πόσους ανθρώπους γνωρίζουμε και γεγονότα της ζωής τους, χωρίς να ξέρουμε τον εσωτερικό τους κόσμο;

Τα μικροδιηγήματα, θα μπορούσαν να εμφανιστούν κατά το παρελθόν ως μικρά διηγήματα σε εφημερίδες ή σε συλλογές, αλλά πράγματι σήμερα, με το διαδίκτυο σε πλήρης άνθηση σε υπολογιστές, ταμπλέτες και κινητά, είναι φυσικό να έχει την τιμητική του, με έναν κόσμο που γράφει σε μπλοκ, κοινωνικά δίκτυα, κ.α., παρουσιάζοντας την δουλειά του –και τη λογοτεχνική- κι ένα κοινό που έχει εκπαιδευτεί να διαβάζει σύντομα ακόμα και την εφημερίδα του σε αυτό, σε αστικές συγκοινωνίες, σε καφέ και μπαρ, ακόμα και στο όρθια, αναζητώντας μικρές ιστορίες και περιλήψεις γεγονότων, πολλές φορές χωρίς εμβάθυνση, το μικροδιήγημα μπορεί να κυριαρχήσει. Μπορεί και όχι βέβαια, αλλά του δίνεται η ευκαιρία να εκτιναχτεί. Άλλωστε σίγουρα τα τελευταία χρόνια με τα κοινωνικά δίκτυα είναι πιο εύκολα αναγνώσιμα πιστεύω μικρά κείμενα, παρά μεγάλα.

Ε.Φ.Β.