Η πόλη της Άρτας και ο Βασιλιάς Πύρρος

Η πόλη της Άρτας και ο Βασιλιάς Πύρρος

Θα ξεκινήσω γράφοντας ότι το μυθιστόρημα Ασημένια Αλυσίδα είναι αποτέλεσμα μυθοπλασίας και δε βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα. Ίσως, (μπορεί και όχι) να υπάρχουν στη χώρα μας και στον κόσμο ολόκληρο, πολιτικοί διεφθαρμένοι όπως είναι ο Χριστόφορος Κοσυφάκης (στο μυθιστόρημα ο δήμαρχος της πόλης της Άρτας) ή επιχειρηματίες που βάζουν αποκλειστικά και πάνω από όλα, τα κέρδη των επιχειρήσεων τους και το προσωπικό τους γόητρο, (Με οποιοδήποτε κόστος, ακόμα και σε ανθρώπινες ζωές), όπως ο Πέτρος και ο Νίκος Χαΐτογλου. Όμως όταν γραφόταν η Ασημένια αλυσίδα, είτε στην πρώτη της μορφή, είτε στην τελική, όπως δημοσιεύτηκε στο ArtScript Blog, και διασκευάστηκε από την Ιώβη Εαρινή, δε βασιζόταν σε πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα.

Ένα ακόμα θέμα που απασχόλησε το μυθιστόρημα ήταν η εύρεση του παλατιού του Βασιλιά Πύρρου. Αν και ο βασιλιάς των Μολοσσών μετέφερε από την Πασσαρώνα τη διακυβέρνηση στην Αμβρακία, στη σημερινή πόλη της Άρτας, το 275 π. Χ., χτίζοντας εκεί παλάτι, το παλάτι του Πύρρου ή κάτι από αυτό δεν έχει ανακαλυφτεί. Όμως ας περάσουμε στον ίδιο το βασιλιά της Ηπείρου και ας γνωρίσουμε κάποια πράγματα για εκείνον μέσω της ζωής του και των φιλοδοξιών του.    

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΠΥΡΡΟΣ

Ο ηπειρώτης βασιλιάς Πύρρος είναι ο μόνος που έχει συγκριθεί για τη στρατηγική του ικανότητα και τον ηρωισμό του με το Μέγα Αλέξανδρο το βασιλιά της Μακεδονίας, - οι δυο άντρες, ήταν συγγενείς, αφού η Ολυμπιάδα, η μητέρα του Αλέξανδρου, ήταν πριγκίπισσα της Ηπείρου, από τη δυναστεία των Μολοσσών, απόγονος της οποίας ήταν ο Πύρρος-.  

Ο πατέρας του, ο βασιλιάς Αιακίδης της Ηπείρου, εξορίστηκε το 216 π.Χ. χάνοντας το θρόνο του. Η σύζυγος του Φθία και η κόρη του Τρωάδα δολοφονούνται, ενώ ο γιός του Πύρρος, βρέφος δύο ετών, φυγαδεύεται από μια ομάδα υποστηρικτών του πατέρα του, στην αυλή του ηγεμόνα Γλαυκία, εκείνος παρά τους αρχικούς του δισταγμούς, αποφασίσει να προστατέψει το Πύρρο και επιτρέπει στη σύζυγο του να τον μεγαλώσει με τα δικά τους παιδιά. Σε ηλικία δώδεκα ετών ο Πύρρος αποκαταστάθηκε από τον κηδεμόνα του στο θρόνο των προγόνων του. Η βασιλεία του θα διακοπτόταν όταν σε ηλικία δεκαεπτά ετών, κι ενώ λείπει σε ταξίδι, οι πολιτικοί του αντίπαλοι οργάνωσαν κίνημα εναντίον του και τοποθέτησαν στο θρόνο το θείο του Πύρρου, Νεοπτόλεμο Γ’. Ο Πύρρος καταφεύγει στον γαμπρό του Δημήτριο, (που είναι παντρεμένος με την αδερφή του Δηιδάμεια). Εκεί συμμετέχει στη μάχη της Ιψού, για να υπερασπιστεί το βασιλιά Αντίγονο, πατέρα του Δημήτριου, όταν του κήρυξαν τον πόλεμο. Η παράταξη με την οποία πολεμάει ο νεαρός τότε Πύρρος χάνει τον πόλεμο (ο στρατηγός Αντίγονος σκοτώνεται), ο νικητής Πτολεμαίος ζητάει αιχμαλώτους για να πάνε στην Αίγυπτο. Ο Πύρρος φεύγει για την αυλή του, όπου ξεχωρίζει για τη στρατιωτική του ικανότητα.

Το 299 π.Χ. παντρεύεται την Αντιγόνη, κόρη της Βερενίκης. Ο Πτολεμαίος πατριός της Αντιγόνης ενισχύει τον Πύρρο με  χρήματα και στρατιώτες για να πάρει πίσω το θρόνο του. Στην επιστροφή του στην Ήπειρο, αρχικά μοιράζεται το θρόνο με το θείο του. Όπως είναι φυσικό, κανείς από τους δυο τους δεν έχει εμπιστοσύνη στον άλλον, και θέλει το θρόνο αποκλειστικά για τον εαυτό του. Ο Πύρρος, γνωρίζει ότι τον στηρίζουν κι άλλοι ευγενείς, καθώς επίσης είναι ενημερωμένος από τον οινοχόο του για την πρόταση που του έγινε από τους υποστηρικτές του Νεοπτόλεμου, να τον δολοφονήσει. Ο Πύρρος ύστερα και από κάποια άλλα μικροεπεισόδια θεωρεί κατάλληλη την στιγμή να καλέσει το θείο του σε τραπέζι και να τον δηλητηριάσει, μένοντας μόνος στο θρόνο. 

Στη Μακεδονία, οι δυο γιοι του Κάσσανδρου, ύστερα από το θάνατο του, μάχονται για το θρόνο. Ο Αλέξανδρος ο Ε’ απευθύνεται για βοήθεια στον Πύρρο, εκείνος ζητάει για τη στήριξη του να του παραχωρηθούν οι εξής περιοχές Τυμφαία και Παραυαία στη Μακεδονία, καθώς και οι γειτονικές του χώρες Αμβρακία, Ακαρνανία και Αμφιλοχία. Το 295 π. Χ. ο Πύρρος μεταφέρει στην Αμβρακία, (τη σημερινή πόλη της Άρτας) την πρωτεύουσα του κράτους του, όπου την στόλισε με αξιόλογα έργα, βασιλικό ανάκτορο,  θέατρα, ναούς, ηρώο Αινεία, βουλευτήριο, αγορά, ωδείο, αγάλματα.

Η σχέση του Πύρρου με το γαμπρό και παλιό φίλο του Δημήτριο Πολιορκητή, κι ενώ η Δηιδάμεια έχει πεθάνει, έχει χαλάσει. Ο Πολιορκητής έχοντας κερδίσει τους Αιτωλούς, περνάει στην Ήπειρο, ενώ ο Πύρρος συναντάει τον Πάνταυχο (τον ικανότερο στρατηγό του Δημήτριου που τον έχει αφήσει στην περιοχή με μεγάλο μέρος στρατού, να προσέχει του κατακτημένους). Ο Πύρρος μονομαχεί με τον Πάνταυχο όπου τον τραυματίζει, ενώ ο Πολιορκητής έχει φτάσει στην Ήπειρο λεηλατώντας και προκαλώντας καταστροφές. Η νίκη του ηπειρώτη βασιλιά ενθουσιάζει του άνδρες του, όπου νικάνε τους Μακεδόνες, κι ενώ κανείς θα περίμενε ότι οι Μακεδόνες θα μισούσαν τον Πύρρο, εκείνος κερδίζει το θαυμασμό τους, αφού το θάρρος του, τους θυμίζει το δικό τους νεκρό βασιλιά, τον Αλέξανδρο. Τότε ήταν που οι ηπειρώτες έδωσαν το προσωνύμιο στον Πύρρο «Αετός».

Η στάση της δεύτερης συζύγου του Λάνασσας, η οποία εγκαταλείπει τον Πύρρο, με τη δικαιολογία ότι δεν μπορεί να ανέχεται να την παραμελεί, για τη χάρη των βάρβαρων γυναικών και η οποία καταφεύγει στην Κέρκυρα, (νησί το οποίο έχει προσφέρει στον Πύρρο ως προίκα ο πατέρας της), καλώντας κοντά της το Δημήτριο, είναι κάτι που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τη σχέση των δύο παλαιότερων φίλων.

Ο Δημήτριος έρχεται αντιμέτωπος με τον Πτολεμαίο, το Σέλευκο και το Λυσίμαχο, που έχουν συνασπιστεί εναντίον του. Προσπαθεί να έρθει σε συμμαχία με τον Πύρρο, μη θέλοντας να ανοίξει νέο μέτωπο, αλλά έχουν προλάβει να έρθουν σε επαφή οι αντίπαλοι μαζί του, θυμίζοντας του την ντροπή που η σύζυγος του είχε συνάψει σχέση με το Δημήτριο χάνοντας μαζί της και την Κέρκυρα αλλά και τον κίνδυνο μιας μελλοντικής επίθεσης ενός ισχυρού Δημήτριου εναντίον του. Κι ενώ ο πολιορκητής προσπαθεί να αντιμετωπίσει τρεις ενωμένους στρατούς εναντίον του, ο Πύρρος προβλέπει σωστά ποια μέρη θα αφήσει αφύλαχτα, προελαύνει προς τη Βέροια, κερδίζει την πόλη ενώ αρχίζει να προσαρτά ολοένα και περισσότερα μέρη. Ο Δημήτριος πιστεύοντας ότι ο στρατός του θα προτιμήσει να πολεμήσει τον Πύρρο αντί το Λυσίμαχο, που ήταν Μακεδόνας στρατηγός αποφασίζει να επιτεθεί ενάντια στον Πύρρο, όμως ο Αετός έχει κερδίσει φήμη και έτσι μέρος του στρατού του Πολιορκητή περνάει στο πλευρό του Πύρρου. Ο Δημήτριος χάνει το θρόνο του και φεύγει μεταμφιεσμένος στην Κασσάνδρεια.

Αφού ξεμπερδεύουν ολοκληρωτικά με το Δημήτριο, ο Λυσίμαχος που θέλει όλη τη Μακεδονία δική του, αρχίζει να διαβάλει και να σαμποτάρει τον Πύρρο, με αποτέλεσμα σε σύντομο χρονικό διάστημα να περιοριστεί στην περιοχή της Ηπείρου.

Στην κάτω Ιταλία, υπήρχε η ελληνική πόλη Τάραντα, η οποία βρισκόταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους. Μην έχοντας τη δύναμη να ανταπεξέλθουν στον πόλεμο και γνωρίζοντας τη φήμη και τις στρατιωτικές ικανότητες του Πύρρου, τον καλούνε στην Ιταλία να τους βοηθήσει, συγκεντρώνοντας του στρατιώτες, ιππείς και πεζούς.         

Οι μάχες εναντίον των Ρωμαίων ήταν κερδοφόρες, όμως και από την πλευρά του στρατού των ελλήνων, υπήρχαν πολλές απώλειες. Μάλιστα σύμφωνα με τον ιστορικό Πλούταρχο, όταν συγχαίρανε τον Πύρρο για τις νίκες του εκείνος απαντούσε, «Εάν νικήσουμε σε άλλη μια μάχη τους Ρωμαίους, θα καταστραφούμε εντελώς». Έτσι όταν κάποιος μιλάει για «Πύρρειος νίκη» εννοεί μια επιτυχία με αβάσταχτα μεγάλο κόστος.

Με τόσες απώλειες ο ηπειρώτης βασιλιάς αντιλαμβανόταν ότι θα ήταν αδύνατη η κατάληψη της Ρώμης, προτείνει στους Ρωμαίους, να συνάψει ειρήνη μαζί τους, βοηθώντας τους να υποτάξουν την υπόλοιπη Ιταλία, με αντάλλαγμα συμμαχία και ασυλία για τους Ταραντίνους. Και θα είχε πραγματοποιηθεί η ειρήνη, αν δεν εμφανιζόταν στη σύγκλητο ο Άππιος Κλαύδιος, ένας παλιός ρωμαίος πολιτικός.

Έξι χρόνια έμεινε στην Ιταλία ο Πύρρος, όμως δεν κατόρθωσε να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα, να δημιουργήσει ένα τεράστιο και ενιαίο κράτος, να κατακτήσει την Ιταλία και τη Σικελία, τη Λιβύη και την Καρχηδόνα και με βάση την κολοσσιαία αυτή δύναμη, την εύκολη κατάκτηση της Μακεδονίας και της Ελλάδας. Με μια κοσμοκράτειρα Ήπειρο και τον ίδιο κυρίαρχο της Μεσογείου και των μεσογειακών λαών. Η έλλειψη συμμάχων και πόρων δεν επέτρεπαν να συνεχιστεί η εκστρατεία, οπότε αναγκάστηκε να πάρει τη δύσκολη απόφαση να επιστρέψει στην Ελλάδα. Επιστρέφοντας πίσω αποφάσισε να επιτεθεί ενάντια στον Αντίγονο Β’ Γονατά, στη Μακεδονία. Η εκστρατεία πήγε καλύτερα από ότι περίμενε, ο ηπειρώτης βασιλιάς πλέον είχε υπό τον έλεγχο του όλη την Άνω Μακεδονία και τη Θεσσαλία, στον Αντίγονο είχαν μείνει κάποιες παραθαλάσσιες πόλεις. Προσπαθώντας να αποκαταστήσει τη βασιλεία του ο Αντίγονος ηττήθηκε δεύτερη φορά από το γιο του Πύρρου και της Αντιγόνης τον Πτολεμαίο. Ο Πύρρος έχοντας καταλάβει τις Αίγες, την αρχαία πρωτεύουσα της Μακεδονίας, εγκατέστησε φρουρά Γαλατών, οι οποίοι ξένοι, δε σεβάστηκαν την περιοχή και ψάχνοντας για χρυσό, έσκαψαν τους βασιλικούς τάφους, σκορπίζοντας τα λείψανα. Μην κάνοντας τίποτα ο Πύρρος για τη συμπεριφορά των στρατιωτών του, κατηγορήθηκε από τους μακεδόνες.

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΟΣ

Ο Πύρρος αποφασίζει, ύστερα από την πρόσκληση του σπαρτιάτη Κλεώνυμου, να επιτεθεί ενάντια στη Σπάρτη, τα πράγματα εκεί δεν πήγαν καθόλου καλά για τον στρατό του βασιλιά Πύρρου. Αν και στη Λακωνία είχαν μείνει κυρίως γυναίκες αφού ο βασιλιάς της Σπάρτης Αρεύς Α’ και οι στρατιώτες του απουσίαζαν στην Κρήτη, ο Πύρρος αποφάσισε να επιτεθεί το ξημέρωμα, δίνοντας το χρόνο σε όσους είχαν απομείνει στην πόλη να σκάψουν ένα μεγάλο χαντάκι, μιας και η πόλη δεν είχε τείχη. Αφού οι εναπομείναντες σπαρτιάτες αμύνονται σθεναρά επιστρέφουν οι πολεμιστές.

Τότε έρχεται η πρόσκληση στον Πύρρο για να βοηθήσει τον Αριστέα στο Άργος , ενάντια στον σύμμαχο του Αντίγονου, Αρίστιππο. Ο Πύρρος ξεκινάει για το Άργος, έχοντας ήδη ανοιχτό μέτωπο στη Σπάρτη. Ο Αρεύς Α’ (βασιλιάς της Σπάρτης) τοποθετεί άντρες του σε στρατηγικά σημεία της διαδρομής, οι οποίοι προκαλούν φθορές στον στρατό του Πύρρου. Εκεί βρίσκει το θάνατο και ο πρωτότοκος γιος του, Πτολεμαίος. Κάτι που προκάλεσε μεγάλο πόνο στο βασιλιά των ηπειρωτών.

Παρά τους κακούς οιωνούς, ο Πύρρος αποφασίζει να προχωρήσει στην επίθεση της πόλης. Ο Αριστέας στέλνει το μήνυμα στο βασιλιά των Μολοσσών ότι έχει αφήσει ανοιχτή την πύλη για να περάσει τα τείχη. Παρά την προσπάθεια να μην ακουστούν, οι ελέφαντες που χρησιμοποιούσε ο Πύρρος στις μάχες, προκάλεσαν φασαρία, και η πόλη ξύπνησε και οι αντίπαλοι του Πύρρου αντέδρασαν εγκαίρως. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Πύρρος μπαίνοντας στην Αγορά του Άργους, εκεί από όπου ξεκίνησαν οι μάχες, είδε ένα χάλκινο μνημείο που αναπαρίστανε έναν ταύρο απέναντι σε ένα λύκο, τοποθετημένα το ένα απέναντι στο άλλο. Ένας παλιός χρησμός έλεγε ότι τη μέρα που θα έβλεπε ένα λύκο να μάχεται έναν ταύρο θα πέθαινε. Αποφασίζει να υποχωρήσει, στέλνοντας στο γιο του Έλενο, έναν αγγελιοφόρο, φοβούμενος το συνωστισμό στις πύλες, όμως το μήνυμα διαβιβάστηκε  λάθος, και ο Έλενος πήρε τους ελέφαντες και τμήμα του στρατού για να μπει στην πόλη, αποτέλεσμα να υπάρξει συνωστισμός στην πύλη και να γίνουν ατυχήματα. Ο Πύρρος αντιλήφθηκε τη δύσκολη κατάσταση, αφαίρεσε τα διακριτικά του και έδωσε εντολή επίθεσης. Ένα ακόντιο τον πέτυχε, τρυπώντας την πανοπλία του στο θώρακα, στράφηκε ενάντια στον στρατιώτη που του επιτέθηκε, όταν έπεσε στο κεφάλι του ένα κεραμίδι, το οποίο είχε ρίξει η μητέρα του στρατιώτη, που είδε την σκηνή και φοβήθηκε για τη ζωή του γιού της. Οι σπόνδυλοι του Πύρρου στη βάση του τραχήλου έσπασαν και εκείνος λιποθύμησε πέφτοντας από το άλογο. Παρά το ότι είχε αφαιρέσει τα διακριτικά του ο Ζώπυρος, που ήταν στις διαταγές του Αντίγονου, αναγνώρισε το Πύρο, αποκεφαλίζοντας τον, τη στιγμή που ο ηπειρώτης βασιλιάς είχε αρχίσει να συνέρχεται.

Όταν ο γιος και διάδοχος του θρόνου του Αντίγονου, Αλκυονεύς, εναπόθεσε το κεφάλι του Πύρρου στα πόδια του πατέρα του, δε θα περίμενε την αντίδραση του. Θεωρώντας αποτρόπαιο θέαμα, αποκάλεσε το γιο του βάρβαρο και τον χτύπησε με ένα ραβδί. Ύστερα παρέδωσε το σώμα του ηπειρώτη βασιλιά στο γιο του Έλενο και τους επέτρεψε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.  

Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ

Το κράτος του Πύρρου άρχιζε από την Επίδαμνο, το σημερινό Δυρράχιο, περιελάμβανε την Κέρκυρα, ολόκληρη την Ήπειρο κι έφθανε ως τον Αχελώο.

Κατά τη διάρκεια του 5^ου και 4^ου αιώνα π. Χ. οι υπόλοιποι έλληνες αποκαλούσαν τους ηπειρώτες βαρβάρους, παρά το γεγονός ότι πίστευαν στους ίδιου Θεούς, μίλαγαν την ίδια γλώσσα και είχανε τα ίδια έθιμα με τους υπόλοιπους έλληνες. Η γη της  Ηπείρου ήταν άγονη και φτωχική με αποτέλεσμα να μην αναπτυχθεί όπως οι υπόλοιπες ελληνικές πόλεις. Αυτό αλλάζει όταν ο Πύρρος με τη βοήθεια του πεθερού του Πτολεμαίου επιστρέφει στην Ήπειρο, μοιράζεται για κάποια χρόνια τη βασιλεία με το θειο του, μέχρι των στιγμή που τον βγάζει από τη μέση και γίνεται ο μοναδικός βασιλιάς.  Όμως ο Πύρρος δεν στέκεται αποκλειστικά στο στρατιωτικό του έργο και στο επεκτατικό του όραμα, παράλληλα κάνει πολιτισμικά έργα, ιδρύει ναούς και θέατρα στη Δωδώνη, αλλά και σε άλλες ηπειρώτικες πόλεις. Στις μέρες του χτίστηκαν το θέατρο και ο ναός του Ασκληπιού στο Βουθρωτό ενώ θεμελιώθηκαν σημαντικά χτίσματα. Επίσης ιδρύθηκε η πόλη Αντιγόνεια, κοντά στο Τεπελένι, η ίδρυση της συγκεκριμένης πόλης όμως αμφισβητείται, αφού δεν είναι βέβαιο αν είναι έργο του Πύρρου, προς τιμήν της πρώτης του συζύγου, της Αντιγόνης, ή αν την ίδρυσε και της έδωσε το όνομα του ο Μακεδόνας βασιλιάς Αντίγονος.

Στόλισε με αγάλματα τις πόλεις, διέδωσε την ελληνική παιδεία, έκτισε τη Βερενικίδα, με σύγχρονες οικοδομικές αντιλήψεις. Όταν το 295 π. Χ. συμμάχησε με τον Αλέξανδρο Ε’ και εκείνος του παραχώρησε διάφορες πόλεις, ανάμεσα τους και την Αμβρακία (σημερινή πόλη της Άρτας). Οικοδόμησε ναούς, θέατρο, πολλά μνημεία τέχνης, αγάλματα, ανδριάντες και μετέφερε εκεί το παλάτι του. Η Αμβρακία και ολόκληρη η Ήπειρος άνθισε και δημιούργησε μια πόλη εφάμιλλη των υπόλοιπων ελληνικών πόλεων. Εκείνη την εποχή πήρε και τον τίτλο του βασιλιά της Ηπείρου.  

Όμως δεν ήταν γραφτό για το βασίλειο του Πύρρου να συνεχίσει τη λαμπρή πορεία του, ύστερα από το θάνατο το δικό του καθώς και του πρωτότοκου γιου του Πτολεμαίου, που είχε προηγηθεί από του Πύρρου. Οι Μακεδονικές και Θεσσαλικές κτήσεις ήρθαν στα χέρια του Αντίγονου ενώ η Ακαρνανία έγινε πάλι ανεξάρτητη. Μόνο η Αμβρακία αφέθηκε στα χέρια της Ηπείρου με νέο βασιλιά τον Αλέξανδρο. Η Ήπειρος ύστερα με το θάνατο του βασιλιά της, που έφτασε στο σημείο να καταλάβει το θρόνο του Μεγάλου Αλεξάνδρου παράκμασε και έπεσε πάλι στην αφάνεια.  

Στην «Ασημένια Αλυσίδα» αναφέραμε ότι βρέθηκε το παλάτι του Πύρρου. Ήταν στα πλαίσια της μυθοπλασίας. Το παλάτι δεν έχει βρεθεί όμως η Άρτα δε στερείτε από ομορφιές και ιστορικά μνημεία. Τα πιο γνωστά είναι το θρυλικό γεφύρι, που στο μυθιστόρημα μέσω του στόματος του Δημοσθένη, μαθαίνουμε πως γεννήθηκε όλος αυτός ο θρύλος και το δημοτικό τραγούδι με τη γυναίκα του πρωτομάστορα που χτίζεται μέσα στο γεφύρι για να είναι αυτό στερεό και να το περνάν με ασφάλεια οι διαβάτες, καθώς και η Παρηγορήτρια, η οποία έχει και αυτή το δικό της θρύλο με τον μαθητή που ξεπερνάει την τέχνη του δασκάλου. Επίσης σώζονται τμήματα του κάστρου και ερείπια της αρχαίας Αμβρακίας. Το αρχαίο θέατρο, στο κέντρο της αρχαίας Αμβρακίας το οποίο χτίστηκε τον 4^ο προς 3^ο αιώνα π. Χ. και διακρίνεται ο χώρος της ορχήστρας, ένας τέλειος κύκλος διαμέτρου 6,70 μέτρων και 4 σειρές κερκίδων. Επίσης έχει αποκαλυφτεί η Ιερά οδός της Αμβρακίας, μέσα στην πόλη της Άρτας, με πλάτος 12 μέτρα, στον ίδιο χώρο βρέθηκε και επιτύμβια πλάκα με σπάνια αρχαϊκή επιγραφή του 6^ου αιώνα π. Χ. με ονόματα πεσόντων και το όνομα Αμβρακία, στη Δωρική διάλεκτο. Ο χώρος της αρχαίας Αμβρακίας είναι πάντα ανοικτός και η είσοδος ελεύθερη.

Ο έφιππος ανδριάντας του βασιλιά Πύρρου βρίσκετε στην πλατεία Κιλκίς της Άρτας, απέναντι από τον πεζόδρομο με τα εμπορικά καταστήματα της πόλης.

Πηγές: Wikipedia Πύρρος της Ηπείρου

Πύρρος ο βασιλιάς της Ηπείρου του Κώστα Τραχανά

https://www.europe-greece.com/article.php?i=518