Soundtrack to a Coup d' Etat

Σκηνοθεσία: Johan Grimonprez

Το Soundtrack to a Coupd' Etat είναι ένα από τα καλύτερα περσινά ντοικιμαντέρ. Ταυτόχρονα, ένα από τα πιο δύσκολα να το συνοψίσεις. Ουσιαστικά, μιλάμε για ένα οπτικοακουστικό δοκίμιο. Ο Βέλγος multimedia artist Johan Grimonprez συναρμολόγησε ένα ιδιαίτερο παζλ.

Ο βασικός άξονας, είναι το ενορχηστρωμένο από τη C.I.A. πραξικόπημα, που ανέτρεψε τον πρόεδρο του Κονγκό Patrice Lumumba το 1960. Οι υποπλοκές που ξετυλίγονται και δένουν με το νήμα της αφήγησης, είναι οι γεωπολιτικές εξελίξεις της εποχής, ο Ψυχρός Πόλεμος, και οι jazz μουσικοί, που η C.I.A. χρησιμοποίησε ως προπέτασμα καπνού για τις επιχειρήσεις της, αλλά και ως φορείς προπαγάνδας.

Αν υπάρχουν αρνητικά στο ντοκιμαντέρ, αυτά είναι η διάρκεια και η πυκνότητα του υλικού. Κάπου κουράζει, στην προσπάθεια να συμπυκνώσει και να μεταδόσει τόσα πολλά. Το καταιγιστικό μοντάζ, δεν αφήνει το θεατή να πάρει ανάσα, καθώς τον πυροβολεί με πληροφορίες, πλάνα αρχείου, συνεντεύξεις, και αποσπάσματα από βιβλία. Το Soundtrack to a Coup d'Etat δεν αφήνει περιθώρια για απόσπαση προσοχής.

Το οπτικοακουστικό δοκίμιο του Grimonprez μοιάζει με ζογκλέρ που προσπαθεί να κρατήσει πολλά θέματα σε ισορροπία. Και στο μεγαλύτερο κομμάτι της διάρκειας το καταφέρνει. Ακόμη κι αν είσαι γνώστης της ιστορίας, θα σε καθηλώσει. Το ψυχροπολεμικό παρασκήνιο, ο βρώμικος ρόλος της C.I.A. και γενικά του δυτικού μπλοκ σε άλλο ένα πραξικόπημα, η τραγωδία του Κονγκό, μια χώρα με τεράστια αποθέματα ορυκτού πλούτου, ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, η προπαγάνδα. Ένα καλειδοσκόπιο φαντασμαγορικής αισθητικής, ασυνήθιστο για ταινία τεκμηρίωσης, και μάλιστα με τόσο σοβαρά θέματα. Ένας jazz αυτοσχεδιασμός με πλάνα, κείμενα και ήχους.

‘Όπως έγραψα στην αρχή, το Soundtrack to a Coup d'Etat δύσκολα συνοψίζεται και περιγράφεται. Δεν ξέρω αν είναι κατάλληλη επιλογή για να το δει κάποιος στο σινεμά, όμως αν αξίζει να δείτε ένα ντοκιμαντέρ από τα δεκάδες που κυκλοφόρησαν το 2024, είναι με διαφορά το καλύτερο.

Από 13 Μαρτίου στους κινηματογράφους

Κώστας Ντούμας