Το τελευταίο σημείωμα

 

Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης

Παίζουν: Ανδρέας Κωνσταντίνου, Μελία Κράιλινγκ, Αντρέ Χένικε  

 

1η Μαΐου 1944. Σκοπευτήριο Καισαριανής: 200 κρατούμενοι του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χαϊδαρίου εκτελούνται από τους Γερμανούς κατακτητές. Το τελευταίο σημείωμα στο σακάκι του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, ηγέτη των κρατουμένων και διερμηνέα του στρατοπέδου συγκέντρωσης, το οποίο βρίσκει μετά το θάνατο του η επί σειρά ετών αρραβωνιαστικιά του Χαρά  γίνεται η αφορμή για την αναδρομή των τελευταίων ημερών των 200 αυτών υπερήφανων ανθρώπων, που έπεσαν νεκροί κρατώντας υψηλά τα ιδανικά τους μέχρι την ύστατη ρανίδα του αίματος τους. Ένα στιγμιότυπο της ελληνικής ιστορίας και συγκεκριμένα της περιόδου της Κατοχής που συγκλόνισε και εξακολουθεί να συγκλονίζει.

Ο Κος Βούλγαρης μας δίνει τη μοναδική ευκαιρία να ζήσουμε πλάι τους, να βιώσουμε τις αγωνίες, τους φόβους τους αλλά και τις ελπίδες, τη δύναμη και την υπερηφάνεια τους. Ένα μοναδικό διαμάντι του ελληνικού κινηματογράφου που είναι αδύνατο να μη μας συγκινήσει, να μη μας , όχι απλά αγγίξει, αλλά στιγματίσει. Δεν πρόκειται για μια ταινία ατσάλινων υπερηρώων. Δεν υπάρχει κάτι το μεταφυσικό. Οι ήρωες αυτοί, με τα πραγματικά τρωτά ανθρώπινα στοιχεία του χαρακτήρα τους, με τον πραγματικό ανθρώπινο φόβο μπροστά στο θάνατο καταφέρνουν και στέκουν πάνω και πέρα από αυτόν, κι εκεί ακριβώς συναντάμε των ηρωισμό τους. Δέχονται το θάνατο κι ας ευελπιστούσαν να ζήσουν, να συνεχίσουν τις ζωές τους και να απολαύσουν τις στιγμές ευτυχίας που ονειρεύονταν. Γιατί την απόφαση να φτάσουν μέχρι το θάνατο γι’ αυτά που πιστεύουν την είχαν πάρει προ πολλού, πριν καν βρεθούν έγκλειστοι.

Οι εικόνες σαν μαγνήτες τραβούν τα μάτια του θεατή και τον καθηλώνουν, τον διαπερνούν και τον ανατριχιάζουν. Δίνεται σημασία στις λεπτομέρειες, αυτές όμως είναι που σε κάνουν να συμπάσχεις, σε βάζουν για λίγες ώρες να σταθείς όχι απέναντι αλλά δίπλα τους, στο σημείο του να αισθάνεσαι ότι απευθύνονται σε σένα όταν μιλούν και ότι βλέπουν εσένα όταν κοιτούν.

Ένα εγχείρημα δύσκολο στο  να υλοποιηθεί λόγω του ιδιαίτερων πολιτικών χρωματισμών, όμως η σκηνοθεσία του Κου Βούλγαρη και το σενάριο της Κας Καρυστιάνη  δεν αφήνουν περιθώρια αρνητικής κριτικής. Μια αφήγηση που πραγματοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και όσο πιο ρεαλιστικά θα μπορούσε να πραγματωθεί (υπάρχουν ιστορικά κενά που συμπληρώθηκαν ικανοποιητικά  στο σενάριο από την Κα Καρυστιάνη και ενσωματώθηκαν στο πραγματικά γεγονότα). Οι ηθοποιοί στο σύνολο τους και ο καθένας ξεχωριστά στο ρόλο του, χάνουν την ιδιότητα τους μπροστά στο θεατή και μετουσιώνονται στους ίδιους τους κρατουμένους, χωρίς κανένα περιττό στοιχείο στην εκτέλεση των ρόλων τους, χωρίς καμία υπερβολή, απλοί κι αποτελεσματικοί, επιτυγχάνοντας τον αποσκοπό όλων των ηθοποιών, την απόλυτη φυσικότητα.

Μια ταινία περατωμένη με αρτιότητα, μια ταινία που ανασύρει μνήμες στους παλιούς και διδάσκει τους νέους, μια ταινία που δεν πρέπει να χάσει κανείς!!

 

Στους κινηματογράφους από 26 Οκτωβρίου

 

Πέννυ Ψαρρά