First Reformed

Σκηνοθεσία: Πολ Σρέιντερ

Παίζουν: Ίθαν Χοκ, Αμάντα Σέυφριντ, Φίλιπ Έτινγκερ, Μάικλ Γκαστόν  

 

 

Ο Αιδεσιμότατος Τόλερ (ΊΘαν Χοκ) μετά από μία προσωπική τραγωδία (ο γιος του αφού κατετάγη στον αμερικανικό στρατό μετά από δική του προτροπή, έχασε τη ζωή του στο Ιράκ) βρίσκει καταφύγιο για να ξεφύγει από τις τύψεις που κουβαλά για το γεγονός αυτό στην Εκκλησία . Η Εκκλησία στην οποία εργάζεται, η οποία κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται ως τουριστική attraction (έχει ακόμα και σουβενίρ!!) και στην οποία το ποίμνιο του απαρτίζεται από ελάχιστα άτομα, του δίνει τη δύναμη να συνεχίζει τη ζωή του μπαίνοντας σε μια κατάσταση λήθης (τον βοηθά σε αυτό και η μεγάλη ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνει νυχθημερόν) , στην οποία αν και δεν βρίσκει την ευτυχία του προσφέρει τουλάχιστον την ικανότητα να επιβιώνει. Ο πόνος όμως της απώλειας πιθανότατα σωματοποιείται, παρά την προσπάθεια του να ξεφύγει από αυτόν, και ο καρκίνος στο στομάχι τον καταβάλει μέρα με την μέρα. Μία από τους ελάχιστους παρευρίσκοντες στην Εκκλησία είναι η Μαίρη (Αμάντα Σέυφριντ) . Η τελευταία, η οποία είναι έγκυος στο πρώτο της παιδί, θα ζητήσει από τον Αιδ. Τόλερ να συνομιλήσει με τον άντρα της ο οποίος σύμφωνα με τα λεγόμενα της επιδεικνύει τελευταία περίεργη συμπεριφορά. Η συνάντηση θα λάβει χώρα την επόμενη ημέρα, όπου ο Τόλερ με τον Μάικλ, τον περιβαλλοντολογικό ακτιβιστή σύζυγο της Μαίρης, θα κάνουν μία συζήτηση (περισσότερο ένα debate θα έλεγε κανείς) . Ο Μάικλ με δεδομένα και στοιχεία αποδεικνύει στον Τόλερ ότι ο πλανήτης μας οδεύει προς την απόλυτη καταστροφή κάτι που τίποτα δεν μπορεί να το ανατρέψει διότι είναι πλέον αργά. Πώς λοιπόν να επιτρέψει στην Μαίρη να φέρει ένα παιδί στον κόσμο, σε αυτόν τον κόσμο που όλα δείχνουν ότι θα μεταμορφωθεί πολύ σύντομα σε μία κόλαση; Ο Τόλερ του αντιτάσσει την προσωπική του εμπειρία ως γονιός και την αξία που έχει η γέννηση ενός νέου ανθρώπου για τον Θεό και για την ανθρωπότητα. Και ο Μάικλ ανταπαντά αν ο Θεός μπορεί να μας συγχωρέσει όμως για την καταστροφή που έχουμε επιφέρει στον κόσμο που Εκείνος δημιούργησε. Με αυτή την φράση το πνευματικό/ιδεολογικό οικοδόμημα του Τόλερ καταρρέει, δεν μπορεί να απαντήσει ικανοποιητικά και το ξέρει και μια μεγάλη μεταστροφή στον εσωτερικό του κόσμο θα συμβεί.

Μία εξαιρετική ταινία, μια ταινία που καθηλώνει, σε τραβά σα μαγνήτης και καταφέρνει να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει κάθε ταινία τέτοιας αξίας: να την κουβαλάς και να επεξεργάζεσαι τα μηνύματα της  μέρες μετά την προβολή της. Σίγουρα το βαθύτερο νόημα της ξεπερνά το προφανές το οποίο είναι να αφυπνίσει την περιβαλλοντολογική συνείδηση με έναν μοναδικό, σοκαριστικό τρόπο που είναι αδύνατον να μη ταράξει συθέμελα τον τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας μας σχετικά με αυτό το θέμα. Το περιβάλλον καταστρέφεται με ρυθμούς σταθερούς και γρήγορους και ο χρόνος διάσωσης του τελειώνει ή ίσως και να τελείωσε!! Και παρόλα αυτά η αντίδραση μπροστά στην επικείμενη καταστροφή είναι μηδαμινή και ανεπαίσθητη.

Πέρα λοιπόν του προφανούς αυτού μηνύματος ο Σρέιντερ βάζει τον καθρέφτη μπροστά στην Εκκλησία και την κρίνει. Τι κάνει εκείνη η οποία υπόσχεται την Σωτηρία του ανθρώπου; Γιατί δεν παίρνει θέση μπροστά στο παγκόσμιο αυτό πρόβλημα ξεκάθαρα (όπως και σε πολλά άλλα αντίστοιχα όπως ο πόλεμος, κάτι που γίνεται αντιληπτό από το γεγονός ότι ο Τόλερ ήταν Αιδεσιμότατος στον Αμερικανικό στρατό, άρα ή Εκκλησία υποστηρίζει με την ανοχή της τέτοιες καταστάσεις) ; Και όχι μόνο δεν παίρνει θέση αλλά γιατί επιπλέον δέχεται να τη στηρίζουν συχνά οικονομικά οι ίδιοι οι άνθρωποι που με τις επιλογές τους και χάριν των προσωπικών τους φιλοδοξιών φέρνουν όλες τις συμφορές στην ανθρωπότητα; Και τέλος όταν κουνά το δάχτυλο η Εκκλησία προς αυτούς που θεωρεί «αμαρτωλούς» μήπως πρέπει πρώτα να κοιτάξει τον καθρέφτη, έναν τέτοιο καθρέφτη σαν αυτόν που τοποθετεί μπροστά της ο Σρέιντερ; Οι διδαχές του χριστιανισμού δεν σχετίζονται με την εικόνα που η Εκκλησία παρουσιάζει σήμερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην ταινία είναι ότι η ίδια η Εκκλησία που αποτελεί σήμερα τουριστική attraction είχε γίνει στην αρχή της καταφύγιο σκλάβων, κάτι που δείχνει ότι ο θεσμός αυτός θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν ενεργητικό κοινωνικό ρόλο και να μετουσιωθεί σε έναν καταλύτη για σημαντικές κοινωνικές μεταβολές με θετικό πρόσημο.

Ο Ίθαν Χοκ είναι πραγματικά αποκαλυπτικός και ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Ο μυστικισμός της ερμηνείας του αλλά και η ευθύτητα/απλότητα της  ταιριάζει απόλυτα με το απόκοσμο σκηνικό του Σρέιντερ και τις καθαρές/ απλές γραμμές των εικόνων.

Καταληκτικά, πρόκειται για μια ταινία εμπειρία, μια εμπειρία που θα σας κάνει να δείτε τον κόσμο μέσα από ένα άλλο πρίσμα. Αν θέλετε λοιπόν κάτι να προκαλέσει τον εαυτό σας και τα όρια του τότε σίγουρα θα βρείτε αυτή την ταινία κατάλληλη για αυτό.

 

Στους κινηματογράφους από 31/05

 

                                                                                           Πέννυ Ψαρρά